Klinische proef loopt verkeerd af

Een proef met de toediening van probiotica aan patiënten met ernstige acute alvleesklierontsteking (pancreatitis) is faliekant verkeerd uitgepakt. De ‘goede darmbacteriën’ bleken het overlijdensrisico te verhogen, zo heeft het UMC Utrecht bekendgemaakt.

De betrokken onderzoekers weten nog niet precies wat er fout ging. Maar ze raden voorlopig af om probiotica toe te dienen in het geval van orgaanfalen, bij patiënten op de intensive care, en bij patiënten die via een sonde worden gevoed.

Volgens een woordvoerder van het UMC kunnen gezonde mensen voorlopig rustig probiotica blijven slikken.

Bij de proef waren 296 patiënten betrokken in vijftien Nederlandse ziekenhuizen, waaronder alle acht Universitaire Medische Centra. De helft kreeg probiotica, de rest een placebo. Van die controlegroep overleden 9 patiënten oftewel 6 procent. Van de probioticagebruikers gingen er 24 dood, oftewel 16 procent. De kans dat dat verschil door puur toeval wordt veroorzaakt, is niet zo groot.

De betrokken onderzoekers hadden dit uiteraard niet verwacht. Infectie met schadelijke bacteriën vergroot bij pancreatitis de kans op overlijden. Twee eerder gepubliceerde studies suggereerden dat probiotica in deze situatie juist wel infectieremmend werken en dus de overlevingskans vergroten. Die waren echter te kleinschalig om harde conclusies te trekken.

Er is al geopperd dat het verschil zit in de toestand van de patiënten. Bij de eerdere proeven zouden ze er minder ernstig aan toe zijn geweest als bij het Nederlandse onderzoek, waar vooral mensen voor zijn gerecruteerd die echt doodziek waren.

Overigens is bij pancreatitis een sterftekans van 10 procent normaal. Bij dit onderzoek was het 11 procent. Omdat het bovendien een dubbelblind onderzoek betrof, waarbij niemand wist welke patiënten de probiotica kregen, bleek pas bij de analyse van de resultaten achteraf dat er iets vreemd was gebeurd. De onderzoekers zijn nog wel op tijd geweest om een soortgelijk onderzoek in Tsjechië te laten afblazen.

bron: UMC Utrecht, De Telegraaf, NOS Teletekst