Gecoate nanokristalletjes van ceriumoxide zijn misschien wel de beste antioxidanten voor inwendig gebruik die ooit zijn uitgevonden. De moeite waard om uit te proberen tegen alle kwalen die samengaan met oxidatieve stress, suggereren Vicki Colvin en collega’s van Rice University in ACS Nano.

Dat ceriumoxide (Ce₂O₃) wordt tot nu toe vooral toegepast in uitlaatkatalysatoren van auto’s, wat Colvins suggestie natuurlijk alleen maar mediagenieker maakt.

Haar kristalletjes hebben een diameter van 3,8 nanometer, en zijn gecoat met oliezuur (cis-9-octadeceenzuur) om ze biocompatibel te maken. In principe zijn ze klein genoeg om ze te injecteren in de bloedstroom, al lijkt dat nog niet echt te zijn uitgeprobeerd. En dankzij het oliezuur zijn ze colloïdaal stabiel, dus ze klonteren niet.

In vitro blijken de nanobolletjes heel snel te reageren met waterstofperoxide, dat gemakkelijk tussen de oliezuurketens door kan glippen. Geschat wordt dat ze negen keer effectiever zijn dan commercieel verkrijgbare antioxidanten zoals Trolox. Wat er precies gebeurt is nog niet duidelijk. Maar metingen wijzen uit dat één mol Ce³⁺ reageert met 2 mol H₂O₂, wat volgens Colvin suggereert dat er een Fenton-achtig mechanisme aan het werk is.

Nog onduidelijker is hoe het komt dat het gevormde Ce⁴⁺ vanzelf weer terugverandert in Ce³⁺ wanneer je de suspensie van nanokristalletjes een paar weken rustig laat staan. Het zit er dik in dat hierbij nieuwe reactieve zuurstofverbindingen worden gevormd, al vertrouwt Colvin er op dat die wel niet zo héél erg reactief zullen zijn.

In celculturen in vitro lijken de bolletjes ook prima hun werk te doen. De volgende stap wordt om er antilichamen aan vast te maken, zodat de bolletjes specifiek woden aangetrokken door bepaalde celtypes.

Als meest voor de hand liggende toepassing ziet Colvin de bescherming van omliggend weefsel tijdens de bestraling van tumoren. De bolletjes zouden veel minder toxisch moeten zijn dan de geneesmiddelen die daar nu nog voor worden toegediend. En dat ze zichzelf kennelijk regenereren, kan bij een langdurige behandeling een groot voordeel zijn.

Als dit werkt zou je de bolletjes ook kunnen toedienen aan astronauten, als bescherming tegen kosmische straling.

bron: Rice University