Een kromme zinkvinger doet een brandweerman veranderen in een brandstichter. Zo ongeveer omschrijft het European Molecular Biology Laboratory de conclusies, die zijn getrokken na een geslaagde poging om het p300-eiwit te laten uitkristalliseren.

Toegegeven, het persbericht voerde alleen de pompier en de pyromaan op. De zinkvinger was kennelijk niet Jip & Janneke genoeg.. Maar het ontdekte RING-domein, dat op onaangename wijze kan muteren, is wel degelijk een vorm van een zinkvinger. Al heeft hij in dit geval niet de taak om DNA door te knippen.

De afkorting RING staat overigens voor Really Interesting New Gene. De onderzoekers die deze eiwitvorm als eersten omschreven hadden geen idee waar hij eigenlijk voor diende, vandaar.

p300 is een zogeheten histonacetyltransferase-enzym (HAT). Het speelt een belangrijke rol bij de regeling van genetische expressie, en als alles goed is voorkómt het kanker door die expressie in toom te houden. Door bepaalde mutaties kan het echter op hol slaan en die expressie juist actief gaan bevorderen, wat tot wildgroei leidt.

Daniel Panne en collega’s van de EMBL-vestiging in Grenoble hebben nu ontdekt hoe dat kan, door het eiwit te laten uitkristalliseren en via röntgenkristallografie de 3D-structuur te bepalen. De resultaten zijn zojuist online gezet door Nature Structural & Molecular Biology.

Tot hun grote verrassing blijkt p300 zo’n RING-vingerdomein te hebben, die bij eerdere structuurbepalingen kennelijk over het hoofd is gezien. Normaal gesproken drukt die vinger vrijwel letterlijk de actieve plek dicht, waarmee het HAT-domein (dus het gedeelte waarin de gen-regelfunctie zit) DNA pleegt te binden. Hoe die vinger er precies wordt afgehaald op het moment dat p300 actief moet worden, vermeldt de publicatie overigens niet.

Het gaat fout als de RING-vinger dusdanig muteert dat hij die actieve plek permanent open laat. Dan brengt p300 kennelijk willekeurig allerlei genen tot expressie, met mogelijk fatale gevolgen.

De onderzoekers hopen dat de 3D-structuur tevens de weg wijst naar een geneesmiddel dat het eiwit weer uitschakelt. Een vingerspalkje, zullen we maar zeggen.

bron: EMBL