In kunststof verpakt medicijn remt kankergroei bij muizen

De angiogeneseremmer TNP-470 kan oraal worden ingenomen wanneer je hem verpakt in een schil van korte kunststofketens. Bij muizen werkt het alvast uitstekend tegen diverse tumoren, zo schrijven onderzoekers van Children’s Hospital Boston (VS) op de website van Nature Biotechnology. SynDevRx, een biotechbedrijf in Cambridge, Massachusetts, hoopt binnen afzienbare tijd dergelijke nanodeeltjes te gaan uitproberen op mensen.

TNP-470 is een afgeleide van fumagilline, een antibioticum dat word afgescheiden door de schimmel Aspergillus fumigatus. Bijna 20 jaar geleden ontdekten Donald Ingber en wijlen Judah Folkman per ongeluk (hun petrischaaltjes waren niet goed schoon…) dat fumagilline een angiogeneseremmer is, die de vorming van bloedvaten in tumoren remt.

Samen met het Japanse bedrijf Takeda ontwikkelden ze TNP-470, een variant die synthetisch is te maken.TNP-470 is werkzaam tegen ongekend veel verschillende tumoren, inclusief uitzaaiingen. Het was een van de eerste angiogeneseremmers die klinisch werden getest. Het principe bleek op zich veebelovend maar helaas waren er neurologische bijwerkingen, die dermate ernstig waren dat de tests moesten worden stopgezet.

Een paar jaar geleden werd er in Folkmans lab iets op bedacht: hecht een groot polymeermolecuul aan TNP-470, zodat het de bloed/hersenbarrière niet meer kan passeren maar wel werkzaam blijft tegen tumoren. Het werkte goed genoeg om er een spin-off voor op te richten. Dat werd SynDevRx. Deze variant van TNP-470 kreeg de naam Caplostatin mee; klinisch getest is hij tot nu toe nog niet.

Caplostatin heeft één nadeel: het kan alleen worden geïnjecteerd. Dus verzon Folkmans lab opnieuw een list: pak TNP-470 in in een schil van korte ketens van polyethyleenglycol (EG) en polymelkzuur (PLA). De combinatie van beide polymeren blijkt stabiele nanomicellen te vormen die niet oplossen in de maag, maar wel in het iets minder zure milieu van een tumor.

SynDevRx heeft deze versie Lodamin gedoopt, naar ‘lo dam’, wat Hebreeuws is voor ‘geen bloed’. Bij muizen blijkt Lodamin zich inderdaad selectief in tumoren op te hopen. Melanomen en longkanker worden er zeer sterk door afgeremd, en uitzaaiingen in de lever worden er bijna helemaal door voorkomen. Voor zover de onderzoekers kunnen zien, zijn er geen toxische neveneffecten.

De onderzoekers hopen zelfs dat Lodamin ook werkt tegen andere kwalen die iets met bloedvatvorming te maken hebben, zoals maculaire degeneratie en artritis.

bron: Children’s Hospital