Een verkeerd om draaiende peptidekurkentrekker doodt hele reeksen multiresistente bacteriën door hun celmembraan te perforeren. Het zou wel eens een zeer nuttige aanvulling op het bestaande areaal aan antibiotica kunnen zijn, meldenn onderzoekers uit Texas.

Dat hun publicatie in PNAS precies komt op het moment dat experts dringender dan ooit waarschuwen voor een ‘post-antibioticumtijdperk’ waarin bestaande middelen niet meer werken en resistente bacteriën veel meer slachtoffers maken dan het hele broeikaseffect, zal wel toeval zijn.

Hun peptide is opgebouwd uit de aminozuren lysine (K), leucine (L) en alanine (A) in de volgorde KLAKLAKKLAKLAK. Het zijn niet de natuurlijke L-aminozuren maar de andersom draaiende D-stereoisomeren die in de natuur niet of nauwelijks voorkomen. Natuurlijke enzymen zijn helemaal ingesteld op de L-variant en zijn niet goed in staat om de D-vorm af te breken, zodat het peptide relatief lang intact blijft en je de dosis bescheiden kunt houden.

De lipiden in een bacterieel celmembraan zien het verschil tussen L en D in het geheel niet.

Het spiraalvormige resultaat blijkt specifiek de membranen van zogeheten Gram-negatieve bacteriën te perforeren. Bij die groep bevinden zich een paar beruchte multiresistente bacteriën, zoals E. coli, Acinetobacter baumanii en Pseudomonas aeruginosa (helaas niet MRSA, want die is Gram-positief). De membranen van zoogdiercellen zitten chemisch net iets anders in elkaar en hebben er veel minder last van.

Eventueel kun je D-KLAKLAKKLAKLAK alleen het voorwerk laten doen en er een ander antibioticum achteraan sturen dat zich door het geperforeerde membraan wurmt en de bacterie van binneuit doodt. Maar in de praktijk blijkt het peptide op z’n eentje ook al tamelijk dodelijk te zijn.

De onderzoekers hebben het overigens alleen nog maar in celkweekjes geprobeerd. Dierproeven zouden de volgende stap moeten vormen.

bron: University of Texas