In Texas is een monstername-pen voor massaspectrometrie gepresenteerd waarmee je binnen tien seconden kunt vaststellen of weefsel kankercellen bevat. En wel zonder dat je er in hoeft te snijden, schrijven Livia Eberlin en collega’s van de University of Texas in Science Translational Medicine.

Qua analysemogelijkheden voegt de ‘MasSpec Pen’ weinig toe aan eerdere ‘iKnives’ die tijdens een operatie de lucht boven het scalpel bemonsteren. Maar, zo stellen de bedenkers, bij een iKnife zit je voor de monstername letterlijk én figuurlijk aan het snijwerktuig vast en bij hun pen niet.

Dat neemt niet weg dat ze voor die pen precies dezelfde toepassing in gedachten hebben, namelijk tijdens operaties checken of er nog restjes tumor moeten worden weggesneden. Voordeel is dan vooral dat je niet in gezond weefsel hoeft te snijden om te zien of het mag blijven zitten.

Uiteraard is het ook handig gereedschap voor pathologen die het weggesneden weefsel achteraf nader willen onderzoeken.

De MasSpec Pen gebruikt een waterdruppeltje om biomarkers uit het onderliggende weefsel te absorberen. In de kop zitten daartoe drie kanaaltjes: één om het druppeltje aan te voeren, één om het daarna weer weg te zuigen richting massaspectrometer, en één om het daarbij ontstane vacuüm te vullen met inert gas.

Die kop, bedoeld voor eenmalig gebruik, ontstaat overigens door een negatief te printen met een 3D-printer, er PDMS-siliconenrubber omheen te gieten en tot slot het negatief op te lossen.

Ioniseren doe je het monster pas in de eigenlijke inlaat van de MS. Dat levert een massaspectrum op met honderden pieken die elk een biomolecuul vertegenwoordigen. Tumorweefsel verraadt zich daarbij doordat sommige van die pieken vele malen hoger zijn dan normaal. De auteurs hebben er statistische software aan gehangen die op een schermpje de woorden ‘normaal’ of ‘kanker’ te voorschijn tovert, in sommige gevallen aangevuld met een inschatting van het type kanker.

Bij tests met borst-, schildklier-, long- en eieirstokkanker bleek de diagnose in meer dan 96 % van de gevallen te kloppen. De pen is zelfs gevoelig genoeg om tumorcellen te detecteren die in normaal weefsel verspreid zitten.

bron: University of Texas at Austin