Wetenschap kan kans op pandemie nog niet kwantificeren

Wereldwijd groeit de angst dat een Mexicaanse variant op het H1N1-influenzavirus zal leiden tot een wereldwijde grieppandemie met mogelijk miljoenen doden als gevolg. Voorlopig weet echter niemand hoe groot het gevaar precies is, zelfs Ab Osterhaus niet.

De ‘varkensgriep’ is een vorm van H1N1, het influenza-subtype dat ooit verantwoordelijk was voor de beruchte Spaanse griep en tegenwoordig is afgezwakt tot oorzaak van relatief milde seizoensgriepjes. Er is echter genetisch materiaal ingeslopen van een influenzavariant die gewoonlijk de luchtwegen van varkens (en vogels) infecteert. Zulke recombinaties van verschillende griepvirussen zijn niet ongebruikelijk. Het gevolg is een virusstam waar het menselijk immuunsysteem nog geen antwoord op heeft, en de vaccinindustrie al evenmin.

In Mexico zouden al meer dan 1600 mensen in het ziekenhuis zijn opgenomen die mogelijk met het virus besmet zijn. Mogelijk zijn er al meer dan 100 mensen aan overleden, al staat van slechts 20 sterfgevallen vast dat het inderdaad de varkensgriep was.

In andere landen zijn inmiddels enkele tientallen ziektegevallen opgedoken, allemaal bij toeristen die net terug waren uit Mexico. Voorlopig worden echter nauwelijks maatregelen genomen om de verspreiding van het virus via reisbeperkingen af te remmen, vooral omdat toch niemand gelooft dat dat helpt.

Wie dit een overdreven fatalistische stellingname vindt, mag het zelf uitproberen (klik!).

Heel slecht nieuws is dat onder de zieken veel jonge, gezonde volwassenen zijn. Dat is een typisch kenmerk van een dreigende pandemie. Bij gewone seizoensepidemieën zijn de slachtoffers vooral kinderen en bejaarden met een relatief zwak immuunsysteem.

Ook zijn er sterke aanwijzingen dat het virus weinig moeite heeft om van mens op mens over te springen. De huidige H5N1-vogelgriep is daar niet of nauwelijks toe in staat, en dat is de belangrijkste reden dat dat nooit een pandemie is geworden.

Het goede nieuws is dat het varkensgriepvirus goed lijkt te reageren op de bestaande virusremmers Tamiflu en Relenza. Vanwege de vogelgriepdreiging zijn daar de afgelopen jaren grote voorraden van aangelegd, die nu alsnog goed van pas lijken te gaan komen.

Bovendien lijken tot nu toe de meeste mensen de varkensgriep gewoon te overleven. De griepgevallen buiten Mexico worden tot nu toe allemaal omschreven als ‘mild’. Volgens de Mexicaanse overheid is daar ook meer dan de helft van de patiënten alweer uit het ziekenhuis ontslagen.

bron: Associated Press, BBC News etc.