De jaarlijkse conferentie van Domein Applied Science, het samenwerkingsverband van hbo-opleidingen in de toegepaste natuurwetenschappen, stond dit jaar in het thema van onderwijsvernieuwing. Een onderwerp dat – juist vanwege de coronacrisis – actueler is dan ooit. Daarom was het fijn om weer bij een fysieke conferentie samen te komen; lectoren, studenten, programmacoördinatoren en anderen ontmoetten elkaar in congres- en vergadercentrum Domstad in Utrecht op 31 maart.

Toekomstverkennen

Voor elke vernieuwing is een zeker begrip nodig van het heden. Grip op waar vernieuwing heen moet gaan, krijg je door verschillende scenario’s te bekijken. Patrick van der Duin – 31 maart was zijn laatste dag als voorzitter van Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT) – houdt zich met die organisatie bezig met het bestuderen van toekomstscenario’s. ‘STT doet aan toekomstverkenning, niet aan voorspellen’, benadrukte Van der Duin.

Hij nam de conferentiedeelnemers mee in een aantal vraagstukken, steeds onderverdeeld in vier verschillende scenario’s waarin zaken als individu vs. collectief, welvaart vs. welzijn, en solitair vs. solidair de revue passeerden. Hoe ziet Nederland eruit na corona, en wat betekenen deze scenario’s voor onderwijs, techniek en wetenschap? Er liggen kansen voor de toekomst, concludeerde Van der Duin optimistisch. Hij voorziet een ‘hybride maatschappij’ waarin techniek zich steeds meer nestelt in alle lagen van de samenleving. Crises als de coronacrisis werken verbindend: het laat zien dat we hetzelfde probleem hebben, en als we allemaal hetzelfde probleem hebben, moeten we ook samen naar een oplossing toe, aldus Van der Duin.

Competentiegericht experimenteren

Vernieuwen doe je dus samen. Dat liet een aantal lectoren ook zien tijdens de workshops, zoals chemiedocent Daniël Brandwijk van de Hogeschool Rotterdam. Door de coronamaatregelen was de capaciteit voor zijn chemiepractica gehalveerd. Dat deed hem stilstaan en denken: welke practica zijn eigenlijk belangrijk? Welke skills moet je opbouwen voor het volgende jaar? En hoe zorg je dat studenten het werk voorbereiden?

Door deze vragen te stellen kwam Brandwijk erachter dat je als docent soms eigenlijk meer bezig bent met ‘het aanleren van een vergaderstructuur, dan een beter begrip van het experiment te krijgen’. Hij presenteerde daarom een nieuwe aanpak: competentiegericht experimenteren. Hoofdonderdelen hiervan zijn onder andere regelmatig feedback geven (ook mondeling), self- assessment van de leerling, toetsing als leermiddel inzetten en fouten analyseren.

Generalisten vs. specialisten

Na de workshops was er een paneldiscussie; Onno de Vreede (Topsector Chemie), Jessica Zweers (docent BML Hanzehogeschool, Landelijk Docent van het Jaar 2021) en Pedro Hermkens (lector Drug Discovery HAN, vice-voorzitter Lectorenplatform Applied Science) namen de bezoekers mee in een discussie over de trends in het onderwijs en techniek, en wat die voor uitwerking hebben op de applied sciences-opleidingen. Ook ging het om de vraag wat de toekomstige werknemer moet kunnen: heb je generalisten of juist specialisten nodig?

Hoogtepunt was wel de Applied Science Pitch Competition, georganiseerd door de KNCV en het Nederlands Instituut voor de Biologie (NIBI). Van de vijftien aangemelde pitches bleven zes studententeams over, die live hun pitch mochten opvoeren en vervolgens werden onderworpen aan een vragenronde van een deskundige jury, met NIBI-directeur Leen van den Oever aan het roer (foto bovenaan, links). Daaruit volgden drie juryprijswinnaars; daarnaast kon het publiek stemmen op hun favoriet voor de publieksprijs. De conferentie voor 2023 staat alweer in de steigers.