Realtime-analyse van weggesneden weefsel

Een tumor wegsnijden en tegelijk met massaspectrometrie controleren of je wel genoeg wegsnijdt. Dat maakt de kans een stuk kleiner dat achteraf een tweede operatie nodig is, zo claimen Hongaarse onderzoekers op de website van Angewandte Chemie.

Essentieel voor de methode van Zoltán Takáts en collega’s is dat je geen gewoon scalpel gebruikt maar een zogeheten electroscalpel, dat het weefsel rond het snijpunt dichtschroeit door het bloot te stellen aan hoogfrequente elektrische spanning. De eigenlijke bedoeling hiervan is om het bloeden te verminderen en de genezing van de wond te versnellen.

Een neveneffect van zo’n electroscalpel is dat een deel van het weefsel door de hitte verdampt, waarbij sommige moleculen bovendien elektrisch worden geladen. De Hongaren hebben nu bedacht dat je die damp kunt afzuigen en rechtstreeks naar een ‘rapid evaporation ionization mass spectrometer’ (REIMS) kunt leiden.

Die REIMS kan vervolgens zoeken naar biomarkers die aangeven of je in of naast de tumor aan het snijden bent. In de praktijk blijken vooral lipiden uit de celmembranen te worden opgezogen, en daar zit voldoende variatie in om eenduidig te kunnen vaststellen uit wat voor soort weefsel ze afkomstig zijn. De onderzoekers hebben al een algoritme ontwikkeld dat deze informatie automatisch uit de MS-spectra destilleert. Als bonus kan hij zelfs aangeven of de tumor er al lang zit.

Volgens Takáts hoeven MS-analyse en dataverwerking maar een fractie van een seconde te kosten, zodat de chirurg zijn feedback praktisch in real time krijgt en zijn snijpatroon indien nodig meteen kan bijstellen.

bron: Wiley-Blackwell