Eerste batch uit 1944 op vuilstort teruggevonden

Uit de stortplaats van een voormalig nucleair lab bij Hanford, in de Amerikaanse staat Washington, is een glazen pot opgegraven met 400 ml plutonium-239. Analyse wijst uit dat het een restant moet zijn van de allereerste batch plutonium, die eind 1944 werd geproduceerd ten behoeve van het Amerikaanse atoombomprogramma Manhattan, zo wordt gemeld in het tijdschrift Analytical Chemistry.

De (onbeschadigde) pot zat in een verroeste kluis. Uit archiefstukken valt op te maken dat die in 1945 moet zijn verzegeld nadat hij radioactief besmet was geraakt. In 1951 ging hij op de stort, die niet voor niets bekend staat als de ‘dirtiest place on Earth’.

Sinds een aantal jaren wordt heel voorzichtig geprobeerd om de zwaar radio-actieve troep op te ruimen. Daarbij kwam in 2004 de kluis weer boven.

Uit de mate van radioactief verval viel af te leiden dat het plutonium uit 1946 moest stammen, plus of min 4,5 jaar. In die tijd waren er in de VS vier reactoren die plutonium produceerden. Drie daarvan stonden in Hanford, de vierde in Oak Ridge, Tennessee.

Nader onderzoek van de isotopenverhoudingen in het monster wees vervolgens uit dat het om plutonium uit Oak Ridge moet gaan. En er is in Hanford maar één keer plutonium uit Oak Ridge verwerkt: helemaal in het begin, in 1944, toen de ‘eigen’ reactoren nog niet klaar waren.

Het plutonium blijkt van prima kwaliteit. Waarom de pot indertijd niet in een atoombom is geleegd, is een raadsel. Waarschijnlijk durfde men de besmette kluis niet open te maken.

Overigens is het niet het oudste plutonium ter wereld. Op Berkeley wordt nog een monster bewaard dat in 1942 is geproduceerd in het lab van Glenn Seaborg, die er in 1951 een Nobelprijs mee verdiende. Maar dat is niet meer dan een microgram.

bron: NewScientist.com, naturenews