Pleidooi voor minder krampachtige omgang met intellectuele eigendom

De huidige octrooipraktijk staat de ontwikkeling van biotechnologie en gezondheidszorg ernstig in de weg. Om honger en ziekten de wereld uit te helpen is een frisse kijk op octrooirechten nodig die meer de nadruk legt op onderhandeling en minder op juridische oorlogvoering. Dat is de kern van het rapport “Toward a new era of intellectual property”, dat zojuist is uitgebracht door de International Expert Group on Biotechnology, Innovation and Intellectual Property.

Volgens commissievoorzitter Richard Gold (McGill University, Montréal) is het op zich prima dat er octrooien op uitvindingen worden genomen. De pijn zit in de manier waarop bedrijven en universiteiten hun octrooiportefeuille zo groot mogelijk proberen te maken om hem vervolgens met hand en tand te verdedigen.

Het rapport bevat een aantal cases die bewijzen dat deze benadering contraproductief werkt. Als voorbeeld worden de octrooien op borstkankergenen van Myriad Genetics genoemd. Van die octrooien hadden veel meer patiënten kunnen profiteren wanneer Myriad en potentiële gebruikers er normaal over hadden onderhandeld en niet meteen een blik advocaten hadden opengetrokken.

Volgens de opstellers loopt het tijdperk van de ‘Old IP’ trouwens al op zijn eind. Het verval zou zijn ingezet op het moment dat schatrijke farmaconcerns hun octrooipositie bleken te gebruiken om de productie van betaalbare aidsremmers voor arme ontwikkelingslanden onmogelijk te maken. Toen begonnen veel overheden zich te realiseren dat het systeem van octrooibescherming misschien wel veel te ver was doorgeschoten.

In de ‘New IP’ zou intellectueel eigendomsrecht veel meer moeten worden gezien als een onderdeel van het totale innovatieproces. Octrooien zouden veel meer moeten worden gebracht als een bron van kennis, en de verschillende stakeholders zouden er op basis van vertrouwen over moeten onderhandelen.

Als voorbeeld van hoe het wel moet wordt de ICT-sector genoemd, waar al veel langer zoiets bestaat als een ‘open source’ beweging en waar het veel gebruikelijker is dan in de life sciences om elkaar licenties te verlenen.

bron: Financial Times