Japanse universiteit neemt commercie wind uit de zeilen

De universiteit van Kyoto heeft octrooi aangevraagd én gekregen op het herprogrammeren van volwassen cellen tot pluripotente stamcellen. Niet om er geld mee te verdienen, maar om te voorkomen dat anderen dat doen.

Kyoto is de thuisbasis van stamcelonderzoeker Shinya Yamanaka. Die publiceerde in 2006 voor het eerst een methode om cellen te herprogrammeren met behulp van vier genetische groeifactoren. Een jaar later lukte het hem zelfs met menselijke cellen. Sindsdien wordt herprogrammeren door velen beschouwd als de meestbelovende route om aan stamcellen te komen zonder er embryo’s voor op te hoeven offeren.

Het nu verleende octrooi geldt alleen in Japan en dekt alleen de oorspronkelijke vier factoren, maar heeft het voordeel dat het snel kon worden verleend voor publiciteitsdoeleinden. De universiteit heeft ook aanvragen lopen voor een wereldwijd octrooi dat alle vormen van celherprogrammering dekt. Verwacht wordt dat de ambtelijke molens nog zeker een jaar nodig hebben om alle claims uit die aanvraag te bestuderen.

Volgens een woordvoerder is het intussen niet de bedoeling om via deze octrooien het stamcelonderzoek te belemmeren. Hoe sneller die stamcellen klinisch kunnen worden toegepast, hoe liever het de Japanners is.

De actie moet echter voorkomen dat anderen ook octrooi op herprogrammering aanvragen en dan wél moeilijk gaan doen. Bijvoorbeeld de University of Wisconsin, die een zekere reputatie op dit gebied heeft. Daar zit de groep van James Thomson, die succes boekte met een andere set genetische factoren en dat op dezelfde dag als Yamanaka publiceerde.

Hoe breed het Japanse octrooi uiteindelijk wordt is afwachten. Maar zelfs als het niet de factoren van Thomson dekt, achten de Japanners de kans klein dat diens onderzoek nu nog octrooieerbaar is

bron: NatureNews