Alles wat je nooit over scheikunde wilde weten, maar bang was dat ze zouden vragen.

Een leuk initiatief is het wel, van uitgever Wolters-Noordhoff. Vat de basisleerstof van het voortgezet onderwijs overzichtelijk samen in pocketformaat en zet die pockets in de markt als spiekboekje, huiswerkhulp en naslagwerk voor zowel scholieren als hun ouders. De elf deeltjes in de ‘Wolters’ in je pocket’-reeks omvatten 128 pagina’s per stuk. Ze zijn voorzien van een kunststof omslag en gevat in een spiraal om het bladeren extra gemakkelijk te maken.

Concept en vormgeving zijn dus in orde, maar de inhoud? Die van het scheikunde-deel valt in elk geval een beetje tegen. Schrijver dezes heeft middelbaar onderwijs genoten in de jaren zeventig, en hij vermoedt dat ze bij Wolters-Noordhoff een leerboek uit die tijd hebben samengevat. Scheikunde in je pocket staat vol met het soort feitjes dat door de leraren van toen altijd zo belangrijk werd gevonden, zoals de oplosbaarheid van diverse anorga-nische zouten, het verschil tussen een gele en een blauwe vlam en het sterfjaar van Johannes Brønsted. Maar de organische chemie (hier ‘koolstofchemie’ genoemd) bestrijkt maar één hoofdstuk dat ook nog eens half opgaat aan nomenclatuurregels. Kunststoffen worden al even summier afgedaan en de term life sciences komt niet eens in het boekje voor. De maatschappelijke context beperkt zich ook weer louter tot weetjes die leuk zijn als examenvraag. Soms zijn die ook nog eens volkomen achterhaald: als enige toepassing van pvc wordt vloerbedekking genoemd, en kunsthars dient bij Wolters-Noordhoff als ‘tweecomponentenverf en gatendichtmaker in andere kunststoffen’. En hoe verder je bladert, hoe gedateerder het wordt. Het hoofdstuk over industriële processen stamt overduidelijk uit de tijd dat Nederland -alleen hoogovens, brouwerijen, sodafabrieken en een heel primitief raffinaderijtje -bezat. Het onderwerp ‘veiligheid in de industrie’ komt niet verder dan brandveiligheid bij benzine-opslagtanks en de opmerking dat bleekmiddelproducenten hun werknemers plegen te beschermen tegen chloor. Als uitsmijter staat op de -achterflap een -periodiek systeem waaruit voor het gemak de lanthaniden en alle -elementen voorbij radium zijn weggelaten.

Hard nodig

Hadden ze bij Wolters-Noordhoff niets recenters liggen, zo vraag je je af. Maar een bevriende docent weet te melden dat het niet helemaal aan de uitgever ligt. Volgens hem dekt het boekje de huidige havo-eindexamenstof heel aardig af, al mist hij wel een paar onderwerpen die alleen op het vwo aan de orde komen, zoals spectroscopie. Kennelijk is er sinds de jaren zeventig inderdaad niet veel veranderd aan de leerstof. Oei. Nooit geweten dat de onderwijsvernieuwingscommissie van Gerard van Koten zó hard nodig was.

Teun Pieters: Wolters’ Scheikunde in je pocket. ISBN 9001 97073 7. 7,95 euro