De hoeveelheid gluten in voedingsmiddelen kan nauwkeuriger worden bepaald door ze te laten binden aan aptameren. Dat kan extreemgevoelige coeliakiepatiënten een hoop ellende besparen, stellen Spaanse onderzoekers.

De onderzoekers voegden een grote hoeveelheid aptameren, korte DNA-moleculen die zeer specifiek aan een ligand kunnen binden, toe aan een peptide van alfa-2-gliadine, het voor coeliakiepatienten meest toxische eiwitbestanddeel van gluten. Ze bekeken welke aptameren het best bonden aan het peptide en deden vervolgens een competitieve bindingsassay en bepaalden de detectiegrens. De laagste detectiegrens was 0.5 ppb gliadine, wat overeenkomt met 0.5 ppm gluten. Deze resultaten beschrijven de Spanjaarden in Analytical Chemistry.

De meeste huidige assays gebaseerd op antilichamen hebben een detectielimiet van 1 tot 5 ppm. De aptameermethode is dus net iets beter dan antilichaammethoden.

Volgens de huidige EU-regelgeving mag een product glutenvrij heten als het minder dan 20 ppm gluten bevat. Coeliakiepatienten krijgen echter ook klachten bij kleinere hoeveelheden gluten, en daarom is er behoefte aan een test met een hogere sensitiviteit.

Belangrijk bij elke methode voor glutendetectie is dat die onderscheid maakt tussen eiwitten die wel en eiwitten die geen klachten veroorzaken. De onderzoekers testten daarom de gevonden aptameer op de vier glutenbevattende graansoorten tarwe, rogge, haver en gerst en op de van nature glutenvrije rijst, soja en maïs. De aptameermethode bleek inderdaad in staat dit onderscheid te maken. Ook uit een test bij een volgens het etiket glutenvrije cake bleek dat de cake inderdaad geen detecteerbare hoeveelheid gluten bevatte.

Glutendetectie met aptameren heeft een aantal voordelen ten opzichte van de veelgebruikte detectiemethoden die gebaseerd zijn op antilichamen. Aptameren hebben een betere chemische en thermische stabiliteit, zijn gemakkelijker te produceren en hun affiniteit is makkelijker te ontwikkelen. Aptameren zijn daarom een veelbelovend alternatief voor het detecteren van gluten in voeding.

Bron: Analytical Chemistry