Fert en Grünberg geëerd voor effect op nanoschaal

De Nobelprijs voor natuurkunde word dit jaar gedeeld door de Fransman Albert Fert (Université Paris-Sud) en de Duitser Peter Grünberg (Forschungszentrum Jülich). Zij zijn de ontdekkers van ‘giant magnetoresistance’ (GMR), waarbij zeer kleine veranderingen in een magnetisch veld leiden tot een relatef enorme verandering in elektrische weerstand. Op dit effect is de hele huidige generatie leeskoppen voor harde schijven gebaseerd.

GMR treedt op in zogeheten magnetische multilagen. Dat zijn materialen waarin laagjes magnetisch en niet-magnetisch materiaal elkaar afwisselen. Die laagjes mogen maar een paar atomen dik zijn, en daarmee is MR de geschiedenis ingegaan als een van de eerste toepassingen van nanotechnologie.

Fert en Grünberg ontdekten GMR onafhankelijk van elkaar in 1988. Allebei gebruikten ze ijzer en chroom als materialen, alleen was bij Fert de stapel een stuk hoger. De term ‘giant magnetoresistance’ schijnt het eerst door de groep van Fert te zijn bedacht.

De eerste op GMR gebaseerde leeskop verscheen in 1997. Dankzij dit effect kon je ineens veel meer data kwijt op een gegeven oppervlak. Sindsdien is de maximum capaciteit van harde schijven dan ook spectaculair gegroeid.

bron: Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen