De Nederlandse universiteiten gaan scherpere maatregelen nemen tegen wetenschapsfraude. Dat hebben de 14 rectores magnifici afgesproken, blijkt uit een persbericht van de universitaire koepel VSNU.

De ingreep is expliciet ingegeven door de affaire rond Diederik Stapel, de Tilburgse psycholoog die vorig jaar tal van onderzoeksgegevens uit zijn duim bleek te hebben gezogen.

Er worden 4 maatregelen aangekondigd, die begin mei exact zullen worden vastgelegd. Allereerst zal in de bachelor- en masteropleidingen meer aandacht worden gegeven aan de ‘correcte manier van onderzoek doen’. Universitaire onderzoekers moeten voortaan zelfs expliciet beloven de regels van de Code Wetenschapsbeoefening na te komen.

Ten tweede wordt de formulering van die code aangescherpt. Zo komt er in te staan dat elke wetenschapsbeoefenaar al het mogelijke moet doen om de naleving van de code in zijn of haar academische omgeving te handhaven. Met andere woorden: klokkenluiden wordt verplicht.

Ten derde komt er één landelijk document dat zo nauwkeurig mogelijk aangeeft wat precies een schending van de wetenschappelijke integriteit is. En tot slot wordt de afhandeling van dat soort schendingen op landelijk niveau gelijkgetrokken. Een van de ideeën is dat elke universiteit een vertrouwenspersoon krijgt. Ook zou er een zwarte lijst op de VSNU-website moeten komen.

Volgens VSNU-voozitter Sijbolt Noorda is het zinloos om daarnaast nog externe controles op fraude te gaan instellen. ‘Dit is een mores-zaak van de sector zelf’, aldus Noorda op Radio 1.

In diezelfde radio-uitzending noemde KNAW-president Robbert Dijkgraaf het een belangrijke stap. Hij heeft vooral waardering voor de betere voorlichting aan studenten. “Vormen als plagiaat beginnen heel snel. Dit is toch de tijd van control-copy. Ik denk dat het heel goed is dat we de enorme verantwoordelijkheid die onderzoek met zich meebrengt snel duidelijk maken.”

bron: VSNU, NOS