In Zuid-Korea is een ‘klein’ molecuul gesynthetiseerd dat tuberculosebacteriën onschadelijk maakt door hun ATP-productie te saboteren. In elk geval bij muizen, verraadt een publicatie in Nature Medicine.

Het grote voordeel van Q203, zoals de werktitel luidt, zou moeten zijn dat het werkingsmechanisme totaal anders is dan dat van bestaande antibiotica. De kans dat Mycobacterium tuberculosis er op korte termijn resistentie tegen weet te ontwikkelen, wordt dan ook heel klein geacht.

Kevin Pethe en collega’s van de Koreaanse vestiging van het Pasteur-instituut deden er 5 jaar over om een stoffenbibliotheek met 121.156 verschillende moleculen te screenen op mogelijke werking tegen tbc. Dat het nog zo snel ging, was te danken aan een innovatieve test waarbij macrofagen uit het immuunsysteem van een muis worden besmet met M. tuberculosis. Vervolgens worden ze blootgesteld aan één van de stoffen uit de bibliotheek, en worden de eventuele effecten genoteerd.

Een molecuul genaamd IPA01 bleek het beste te presteren. Van die structuur werden 477 varianten gesynthetiseerd, en dáár kwam Q203 uit als beste kandidaat. Behalve dat het bacteriën doodt, is het redelijk gemakkelijk te synthetiseren uit relatief goedkope grondstoffen. Bijkomend voordeel is dat er geen enkele chiraliteit in de structuur zit, zodat problemen met ongewenste spiegelbeeldversies bij voorbaat zijn uitgesloten.

Achteraf hebben de onderzoekers kunnen vatsstellen dat de werking hoogstwaarschijnlijk te maken heeft met het cytochroom bc-complex, dat deel uitmaakt van de elektronentransportketen die de synthese van de energiedrager ATP voedt.

De volgende vraag is of Q203 geen onverwachte bijwerkingen heeft, ook niet wanneer je het minstens een half jaar dagelijks moet blijven slikken om de besmetting er helemaal onder te krijgen. Proeven met muizen en ratten verliepen in dit opzicht bevredigend, en Pethe hoopt volgend jaar de eerste fase van de klinische tests in te kunnen gaan.

bron: naturenews