Celmembranen gedragen zich als een niet-Newtonse vloeistof. Oefen er langzaam kracht op uit en het viskeuze gedrag overheerst, maar druk sneller en het membraan gedraagt zich elastisch. Dat melden onderzoekers van de universiteit van Oregon, die dit gedrag voor het eerst experimenteel hebben onderzocht.

Dat zo’n ‘fosfolipide bilaag’ zich beter laat beschrijven als een vloeistof dan als een vaste stof, was al tientallen jaren bekend. Maar tot nu toe werd daarbij min of meer automatisch aangenomen dat het dan ook wel een Newtonse vloeistof zou zijn die zich ongeveer net zo gedroeg als dikke stroop.

Dat blijkt dus achteraf niet zo’n intelligente aanname. In Oregon vergelijken ze het werkelijke gedrag het liefste van dat van maizena met een beetje water: roer er met je vinger doorheen en het lijkt vloeibaar, maar je kunt het mengsel ook als trampoline gebruiken.

Kijk maar.

De onderzoekers kwamen er achter door zo’n membraan los na te bouwen en er nanodeeltjes aan vast te hangen. Vervolgens volgden ze met een krachtige microscoop de bewegingen van die nanodeeltjes terwijl het membraan op verschillende manieren werd belast. Uit die bewegingen konden ze de viskeuze en elatische eigenschappen herleiden, zo meldden ze onlangs in PNAS.

Volgens projectleider Raghuveer Parthasarathy houdt het in dat de wetenschap totaal anders tegen die celmembranen moet gaan aankijken. Zo heeft die visco-elasticiteit ongetwijfeld invloed op het eiwittransport, de reactie van de cel op mechanische vervorming en het gedrag van ionkanalen.

bron: University of Oregon