‘Boekengeur’ geeft informatie over achteruitgang papier

Aan de vluchtige organische verbindingen (VOC’s) die vrijkomen uit bedrukt papier, kun je aflezen hoe snel dat papier achteruit gaat. Ideaal voor bibliotheken en musea, zo stellen onderzoekers uit Londen en Ljubljana in het tijdschrift Analytical Chemistry.

Zelf noemen de auteurs het ‘material degradomics’ omdat hun holistische benadering (ze meten álle VOC’s die uit het papier komen, en dat zijn er honderden) parallellen vertoont met de ‘omics’-onderzoeksrichtingen uit de life sciences.

Om te beginnen hebben ze 72 goed gedefinieerde 19e- en 20e-eeuwse papiermonsters grondig geanalyseerd. Zo keken ze naar het gehalte aan lignine en reducerende carbonylgroepen (met UV−vis spectrofotometrie), rosinegehalte (met LC-MS/MS), asgehalte (gravimetrisch), pH (potentiometrisch), polymerisatiegraad (viscometrisch) and eiwitgehalte (met HPLC).

De VOC’s werden geëxtraheerd en geanalyserd met GC/MS. De 15 meest voorkomende stoffen bleken azijnzuur, benzaldehyde, 2,3-butaandion, butanol, decanal, 2,3-dihydrofuran, 2-ethylhexanol, furfural, hexadecaan, hexanal, methoxyfenyloxim, nonanal, octanal, pentanal, en undecaaan te zijn.

Vervolgens werden met partiële kleinste-kwadratenregressie modellen opgesteld die een link legden tussen het gehalte aan deze stoffen en de overige parameters. Dat lukte overigens niet altijd: een bruikbaar verband met as- en eiwitgehaltes bleek niet te vinden.

Aan de hand van deze modellen moet je een indruk van de staat van een willekeurig oud boek kunnen krijgen door simpelweg de damp te analyseren die er van af komt. Het grote voordeel zou moeten zijn dat het een niet-destructieve methode is die in principe met een draagbare sensor is uit te voeren.

Iemand interesse om dit commercieel uit te werken?

bron: American Chemical Society