Een crème van glycerine met nanokristalletjes van calciumcarbonaat of -fosfaat kan nikkelionen binden voordat ze door de huid heen dringen. Zo kunnen lijders aan nikkelallergie weer een euromunt aanraken zonder direct jeuk en huiduitslag te krijgen, aldus onderzoekers van Harvard Medical School in Nature Nanotechnology.

De crème van Jeffrey Karp en collega’s is gebaseerd op de theorie van Ralph Pearson. Die maakte onderscheid tussen ‘harde’ en ‘zachte’ Lewiszuren en -basen. Nikkel is een ‘zacht’ Lewiszuur en zou dus bij voorkeur ‘zachte’ Lewisbasen moeten binden.

Die theorie heeft zo haar beperkingen maar feit is dat de ‘zachte’ basen fosfaat en carbonaat inderdaad nikkelionen uitstekend blijken te binden. Zitten die basen vast aan nanodeeltjes die zelf te groot zijn om door de huid heen te dringen, dan komen de nikkelionen ook niet meer de poriën in.

Bij muizen geldt 20 nm als de grootste diameter die nog zonder hulp door de huid kan. Karp bleef aan de veilige kant en nam deeltjes van 70 nm diameter. Zowel bij die muizen als bij varkenshuid in vitro bleken zulke deeltjes de penetratie van nikkelionen sterk af te remmen.

Met kobaltionen, die gelden als ‘harde’ Lewiszuren, werkte het veel minder goed. Dat is dan weer een pluim voor de heer Pearson.

Het calcium in de nanodeeltjes lijkt chemisch gezien helemaal niets te doen. Maar calciumfosfaat en calciumcarbonaat hebben het voordeel dat de Amerikaanse FDA ze klasseert als GRAS (‘generally recognized as safe’) en dat je voor het gebruik dus geen speciale toestemming nodig hebt.

Volgens Karp lijdt zeker 10 procent van de Amerikaanse bevolking aan nikkelallergie. Bij hoeveel mensen het zo erg is dat ze inderdaad geen nikkelhoudende juwelen verdragen en uitslag krijgen van nikkelhoudend muntgeld, is niet bekend. Maar het zijn er ongetwijfeld genoeg om zo’n zachte huidcrème een gat in de markt te laten wezen.

bron: Brigham and Women’s Hospital