Met een viruseiwit gecoate nanogouddeeltjes kun je van buiten zo sterk op een echt virus laten lijken dat je ze kunt inzetten als vaccin. In minstens één geval werkt het perfect, melden onderzoekers van Vanderbilt University in het tijdschift Nanotechnology.

Het succes betreft een nabootsing van het respiratoir syncytieel virus (RSV), een belangrijke veroorzaker van verkoudheden die meestal onschuldig zijn maar bij pasgeborenen nog wel eens willen uitgroeien tot een dodelijke longontsteking.

Eén van de manteleiwitten van RSV is het zogeheten fusie-eiwit F, dat het celmembraan van virus en gastheercel laat versmelten om zo de virale genen naar binnen te werken. Het F-eiwit is bij de beide bekende RSV-subtypes identiek en het is zeer gevoelig voor uitschakeling door antilichamen. Het ligt dus voor de hand om vaccins hierop te baseren.

Maar tot nu toe is het nooit gelukt om zo’n vaccin te maken. Echte virusdeeltjes inactiveren blijkt niet te werken, en niemand kon ooit een andere drager vinden die het F-eiwit op de juiste wijze aan het immuunsysteem presenteert.

Met nanogouddeeltjes lukt het dus kennelijk wel. James Crowe en collega’s kweekten staafjes van 57 nanometer lang en 21 nanometer dik, wat ongeveer de maten van het echte virus zijn. Via stevige covalente bindingen hechtten ze daar kopieën van het F-eiwit aan, die ze hadden laten produceren door een gemodificeerd E.coli-kweekje.

Ze durven er nog lang geen zuigelingen mee in te enten. Maar proefjes met een celkweekje in vitro suggereren dat de gehoopte immuunrespons inderdaad wordt opgewekt. Daarbij was niets te merken van eventuele cytotoxiciteit van de gecoate gouddeeltjes.

Crowe vermoedt dat deze aanpak is te gebruiken voor vaccins tegen zowat elk ander virus. Kwestie van een toepasselijk eiwit gebruiken en het formaat van de gouddeeltjes aanpassen.

bron: Institute of Physics