Eén shot tegen alle soorten influenza?

Amerikaanse onderzoekers hebben antilichamen gevonden die die zich binden aan de meeste vormen van het eiwit haemagglutinine. Ze denken dat het op termijn een universeel griepvaccin kan opleveren, zo schrijven ze op de website van Nature Structural & Molecular Biology.

De huidige griepvaccins werken tegen één specifieke influenzastam, of hooguit een paar stammen die zeer op elkaar lijken.

Eigenlijk zochten de onderzoekers naar een antilichaam dat specifiek werkt tegen de influenzavariant H5N1, beter bekend als de vogelgriep. Als doelwit kozen ze H5-haemagglutinine, het eiwit dat door het virus wordt gebruikt om zijn eigen RNA door een celmembraan heen te pompen.

In een databank met menselijke antilichamen werd iets gevonden dat werkte. En tot verbazing van de onderzoekers bleken die antilichamen ook effectief te zijn tegen andere vormen van haemagglutinine.

Collega’s hebben nu via röntgenkristallografie de structuur bepaald van de combinatie haemagglutinine-antilichaam. Het blijkt dat de gevonden antilichamen zich hechten aan de ‘stam’ van het eiwit en niet, zoals gewoonlijk, aan de kop. Die stam kan daardoor niet meer vrij bewegen en dus ook niet meer correct functioneren.

Deze waarneming verklaart een hoop. De kop heeft de neiging om heel vaak te muteren maar van de stam zijn slechts twee fundamenteel verschillende varianten bekend. De nu gevonden antilichamen herkennen één van de twee en het moet niet zo moeilijk zijn om er een paar te vinden die effectief zijn tegen de andere.

De onderzoekers denken de antilichamen te kunnen gebruiken om mensen te redden die wegens een verzwakt immuunsysteem aan de griep dreigen te bezwijken.

Daarnaast denken ze op basis van de opgedane kennis een vaccin te kunnen ontwikkelen. Het idee zou dan zijn om een soort haemagglutininemolecuul zonder kop te maken, om zo het menselijk immuunsysteem specifiek tegen de stam te mobiliseren.

bron: NatureNews