Met metabolomics-technieken moet het mogelijk zijn om alzheimer te zien aankomen, lang voordat de eerste symptomen opduiken. Dat suggereert een kleinschalig onderzoekje van de Mayo Clinic in de VS.

Eugenia Trushina en collega’s bemonsterden bloedplasma en hersenvocht van 45 proefpersonen, waarvan 15 met vergevorderde alzheimer, 15 met milde cognitieve problemen zoals geheugenverlies, en 15 die voorzover bekend helemaal gezond waren. Met vloeistofchromatografie/massaspectrometrie (LC-MS) spoorden ze vervolgens alle suikers, lipiden, nucleotiden, aminozuren en vetzuren op die ze vinden konden, en keken of ze verschillen zagen.

Die zagen ze inderdaad, zo melden ze in PLoS ONE. Alzheimer leidde tot significante concentratieverschillen van 342 stoffen in het plasma en 351 in het hersenvocht. Van 22 procent van die stoffen bleek de identiteit te achterhalen. En dat leidt weer tot de conclusie dat alzheimer tientallen metabole routes verstoort, waarbij het effect steeds groter wordt naarmate de ziekte vordert. Genoemd worden onder meer lysinemetabolisme, de citroenzuurcyclus, cholesteroltransport en het functioneren van de mitochondriën.

Het kan haast niet anders of sommige van die metabolietconcentraties beginnen al meetbaar te veranderen op een moment dat de patiënt nog helemaal niets merkt van geheugenverlies. Hetgeen weer uitzicht geeft op een bevolkingsonderzoek dat het risico op alzheimer vroegtijdig aangeeft, net als men nu al met darmkanker probeert. Eer het zover is, zal nog wel veel meer onderzoek moeten worden gedaan om helder te krijgen wat de ‘gezonde’ concentraties van die metabolieten zijn.

Voorwaarde is natuurlijk ook dat je iets tegen die beginnende alzheimer moet kunnen doen, anders heeft zo’n onderzoek geen zin. Maar wellicht kan hetzelfde metabolomics-onderzoek wat meer duidelijk maken over de manier waarop alzheimer nu eigenlijk verloopt, en dus wat er eventueel tegen te doen valt.

bron: Mayo Clinic