Op een industrieterrein bij Duiven maakt een eerste fabriek van de firma Topell Energy biokolen, die moeten zorgen voor een veel efficiëntere elektriciteitsproductie uit biomassa. Binnen afzienbare tijd gaat de installatie volop draaien.

Midden in een hoge fabriekshal van het in Duiven gevestigde Topell Energy staat de Torbed-reactor proef te draaien. Aan de bovenkant van de cilindervormige reactor vindt de toevoer van diverse soorten biomassa plaats. ‘In principe zijn er diverse soorten biomassa in dit proces te gebruiken, zoals houtsnippers, pindadoppen, of stro’, vertelt algemeen manager ir. Anton Buningh, ‘maar we willen uiteindelijk naar een mix, vooral afkomstig uit houtachtige afvalstromen. Veel biomassa, zoals houtchips uit het bos, bevat vijftig procent vocht. Dat halen we er eerst uit.’

Het materiaal valt na het drogingsproces in de reactor langs een kegelvormige kern op een roterend rooster. Door de gleuven in het rooster stroomt zuurstofloze lucht van tweehonderd tot driehonderd graden Celsius met hoge snelheid naar boven. Door het intensieve contact tussen het materiaal en het hete procesgas wordt de biomassa in enkele seconden geroosterd. Hierbij vindt allereerst verwijdering van laagcalorische componenten plaats. Daarna breekt de hemicellulose in de biomassa af, waarbij polymeren van geringere afmetingen ontstaan.

Na dit torrefactie proces, dat oorspronkelijk ontwikkeld is voor het roosteren van koffiebonen, volgt het samenpersen van de biomassa tot biokolen, kleine pellets van enkele centimeters groot. Hierdoor stijgt de energiewaarde van 8 GJ per ton van de oorspronkelijke biomassa naar 20 tot 24 GJ per ton. De pellets zijn waterafstotend en biologisch inactief, zodat ze niet kunnen rotten.

Vluchtige gassen

Een aardig detail van het gehele proces is dat de installatie de voor het roosteren benodigde warmte opwekt met behulp van de vluchtige gassen die tijdens het torrefactieproces uit de biomassa ontsnappen. Essent zal het nieuwe product als bijstoken in de Amercentrale in Geertruidenberg. ‘De Amercentrale heeft in het verleden voor enkele tientallen miljoenen euro geïnvesteerd om houtpellets te kunnen meestoken’, aldus Buningh. ‘Dat vraagt om een infrastructuur die je voor onze pellets niet nodig hebt. Elke kolencentrale kan deze biokolen zonder aanpassingen als alternatief voor steenkool meestoken.’

De torrefactie installatie van Topell Energy is in nauwe samenwerking met het Engelse bedrijf Torftech Ltd. ontwikkeld. Volgens Buningh scheelde de samenwerking veel tijd, maar het is in zijn ogen belangrijk om als eerste met deze techniek op de Nederlandse markt te komen. Topell Energy zal naar verwachting jaarlijks uit 135.000 ton biomassa zestigduizend ton biokolen gaan produceren, goed voor de behoefte van 42.000 huishoudens.