De voorzitter van de KNCV tijdens dit lustrumjaar is Ed Veltkamp. In het dagelijks leven is Veltkamp verantwoordelijk voor de wereld­wijde R&D van Unilever Bestfoods. De communicatie binnen de KNCV en naar buiten toe kan beter, vindt Veltkamp. Een profiel van de huidige voorzitter.

Ed Veltkamp (55 jaar) is na zijn promotie op het terrein van de moleculaire genetica een vijftal jaren als hoogleraar toegepaste erfelijkheidsleer verbonden geweest aan de VU; daarna was hij tot 2002 als bijzonder hoogleraar bij de VU betrokken. Hier hield hij zich ondermeer bezig met de anthocyaan-biosynthese in planten. Producten van deze metabole route zijn ook interessant voor de industrie. In 1985 werd Veltkamp benaderd door het Zwitserse bedrijf Sandoz waar hij verantwoordelijk was voor respectievelijk R&D, new business development/marketing en uiteindelijk CEO van de wereldwijde agro-activiteiten. “Ik ben een hybride in de zin dat ik onderzoek fascinerend vind maar ook het commercialiseren daarvan. De universiteitsmuren kwamen, zonder de maatschappelijke toepassing, op een bepaald moment op me af.” Tijdens het afronden van de fusie tussen Ciba-Geigy en Sandoz in 1996 werd Veltkamp benaderd door Unilever om de effectiviteit van de R&D-inspanningen te verhogen.

“Unilever had een groot aantal researchlabs die in menig opzicht onderling concurreerden. Daarnaast was productontwikkeling binnen de bedrijven gescheiden van de research.” Veltkamp heeft de voedingslabs onder een noemer gebracht en draagt daar nu de verantwoordelijkheid voor. Verder heeft er een afstemming van de R&D met de business-activiteiten plaatsgevonden. Maar ook de zakelijke focus van Unilever is verschoven. De chemie­poot, met ondermeer Quest en Na­tional Starch, toen verantwoordelijk voor vijftien procent van de omzet, is afgestoten. Naast het afstoten van niet-kernactiviteiten zijn er een aantal bedrijven aangekocht. De grootste acquisitie die heeft plaatsgevonden is Bestfoods. Daar is ongeveer 25 miljard dollar voor betaald. Best­foods is vooral bekend van het merk Knorr en het Amerikaanse Hell­mann’s. Uni­lever bestaat nu uit twee takken: Unilever Bestfoods en ‘Home & Personal Care’, samen goed voor de ongeveer 52 miljard euro omzet van het bedrijf.

Als zijn belangrijkste bijdrage ziet Veltkamp het bereiken van groei van de leidende Unilevermerken door innovatie. Unilever geeft dan ook meer dan een miljard dollar uit aan R&D. Een gigantisch bedrag maar in vergelijking met farma, twee procent van de omzet, toch nog relatief laag. Veltkamp verwacht dat gezondheid een van de belangrijkste aspecten gaat worden van voeding.

Amazone

In zijn vrije tijd vertoeft Veltkamp graag in de vrije natuur. Hoe ruiger hoe beter. Er lijken niet veel natuurgebieden op deze wereld te zijn waar Veltkamp niet geweest is: de Amazone, de Galapagos eilanden, Hokkaido in Japan, India etc. Daarnaast heeft Veltkamp een voorliefde voor muziek, wintersport, het ontwerpen van tuinen en de geschiedenis van de natuurwetenschappen. “Daar zie je hoe lang het soms duurt voor de visie van een ziener door de maatschappij wordt geaccepteerd. Kijk naar atoomtheorie. Het oorspronkelijke concept kan je helemaal herleiden tot de Griekse filosoof Democritus.”

Beleid

Als voorzitter van de KNCV wil Veltkamp vooral de communicatie actiever ter hand nemen. Er komt bijvoorbeeld een nieuwe, veel interactievere, website. Veltkamp wil nadrukkelijk weten wat de leden van de KNCV van de vereniging verwachten. “Voor de verschillende doelgroepen waaruit onze vereniging bestaat zal de KNCV zich hard moeten maken. Als eerste stap daartoe betrekken we de secties en kringen meer bij het beleid. Ook richting overheid en maatschappelijke actoren moet de KNCV van zich laten horen. Meer geld en aandacht moet er uitgaan naar het kwalitatief op peil houden van de kennisinfrastructuur en het onderwijs in Nederland. Daarnaast willen wij de verbreding van de chemie actiever ondersteunen. Zeker in het onderwijs moeten we de integratie van de wetenschappen laten zien. Dat is het goede van de voorstellen van de commissie Van Koten om kernconcepten te koppelen aan toepassingen. Er is een vonk nodig om de teruglopende belangstelling voor chemie te keren. Het is mijn ervaring dat er genoeg interesse bij jongeren is voor hoe dingen werken, zeker voor levende materialen. Maar, net als met klassieke muziek, moet je leren van de chemie te houden.”

Veltkamp is zeer benieuwd naar de uitkomsten van de scenarioworkshops. “Ik ben van mening dat het beste cadeau dat wij onszelf kunnen geven een visie op de toekomst is. In de Westerse kenniseconomie zal de chemie en de daaraan gerelateerde disciplines voor wat betreft economie en maatschappij een steeds belangrijker rol gaan spelen. Denk alleen maar aan duurzaamheid en wereldwijde voedselvoorziening, de sleutel tot deze kwesties ligt op het vlak van de moleculaire wetenschappen.”