In München is een volautomatisch ‘minilab’ ontwikkeld dat 14 veelgebruikte antibiotica kan aantonen in verse koemelk, en wel binnen 6 minuten. Zet er eentje neer bij de poort van elke melkfabriek en je voorkomt een hoop problemen met antibiotica in de voedselketen, zo suggereren de bedenkers.

Die antibiotica worden soms gebruikt om zieke koeien te behandelen. In de EU ligt het maximum-antibioticagehalte in koemelk dermate laag dat het essentieel is om de melk van zulke koeien absoluut apart te houden. Doe je dat per ongeluk een keer niet, dan kan de schade enorm zijn. Met de huidige analyseprocessen kost het uren eer je weet dat er iets mis is, en tegen die tijd is de besmette melk vaak allang in een grote verzameltank verdwenen. Geschat wordt dat de Europese melkindustrie jaarlijks 200 miljoen euro kwijt is aan de gevolgen.

De nu ontwikkelde snelle analyse werkt met een glazen microarray, waarop zich ‘dots’ van die 14 antibiotica bevinden. Aan elk melkmonster worden 14 verschillende antilichamen toegevoegd die zich elk aan één antibioticum binden, en vervolgens wordt het monster in contact gebracht met de chip. Via een chemoluminescentiereactie is dan te zien of de antilichamen zich aan de antibiotica op die chip binden: hoe sterker dat gebeurt, hoe meer de dots oplichten.

De lichtintensiteiten leg je vast met een digitale camera. Zaten er in de melk ook al antibiotica, dan is een deel van de antilichamen al ‘opgebruikt’ voordat ze op de chip terecht komen en zie je de dots minder sterk oplichten dan normaal, of helemaal niet mer. Uit het camerabeeld is dus zowel kwalitatief als kwantitatief de hoeveelheid verontreiniging in de melk af te leiden.

De chip is het resultaat van samenwerking tussen de Technische Universität München (Lehrstuhl für Analytische Chemie, prof. Reinhard Niessner) en de Ludwig-Maximilians-Universität München. Eeen eerste beschrijving verscheen vorig jaar in het tijdschrift The Analyst.

Inmiddels heeft het lokale bedrijf gwk Praezisionstechnik er een geautomatiseerd lab omheen gebouwd dat de hele analyse in 6 minuten afwerkt, zonder dat monstervoorbewerking nodig is. Eind dit jaar hoopt men het systeem op de markt te kunnen brengen.

bron: TU München