ERC Advanced Grant voor Delfts bionano-onderzoek

De European Research Council heeft een ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro toegekend aan prof. Cees Dekker, van het Kavli Institute of Nanoscience van de TU Delft. Het bedrag zal worden gebruikt voor onderzoek op het snijvlak van biologie en nanotechnologie.

“We willen de kracht van nanofabricage, waar we aan de TU Delft heel goed in zijn, gebruiken om meer te weten te komen over grote biologische vraagstukken, zoals de precieze werking van de processen in de cel”, aldus Dekker in een persbericht.

De hoogleraar denkt ondermeer aan een soort precies gedefinieerde nanodoolhofjes-op-een-chip, om de aanpassing en evolutie van bacteriën te bestuderen. “We maken eigenlijk een soort Galápogos-eilandjes voor bacteriën. Sommige zullen daarbij oversteken naar een ander eilandje, andere weer niet. Door nu de omgevingsfactoren en de eigenschappen van de bacteriën te variëren, kun je meer inzicht krijgen in hoe bacteriën zich optimaal aanpassen. Heel direct kun je de evolutie in ruimte en tijd waarnemen.”

Hij hoopt bovendien inzicht te krijgen in de bacteriële sociale verhoudingen: “Sommige bacteriën zijn gericht op samenwerking, andere zijn ‘bedriegers’ die profiteren van het werk van soortgenoten. Ook die eigenschappen kunnen we sturen en gecontroleerd bestuderen.”

Weer een ander aspect van het onderzoek betreft de manier waarop de bacteriën zich wringen door de kanaaltjes tussen de eilanden, die zó nauw zijn dat de celwand zich behoorlijk moet vervormen. De eerste proeven suggereren dat een bacterie daar veel minder last van heeft dan je zou verwachten, en dat hij zich zelfs in zijn normale tempo kan blijven delen terwijl hij platgedrukt in zo’n kanaaltje zit.

Het door de ERC gehonoreerde onderzoeksvoorstel bevat ook nog een apart gedeelte over nanoporiën waar een DNA-molecuul precies in past. Uiteindelijk hoopt Dekker hieruit een sequenser te ontwikkelen die de nucleotiden een voor een afleest terwijl ze de porie passeren, en die ook nog de eventuele methylering registreert.

Het derde hoofdstuk is een geplande poging om de kanaaleiwitten uit celmembranen na te bouwen, teneinde te achterhalen hoe hun poortwachtersfunctie recies functioneert.

bron: TU Delft