Braziliaans lab produceert de eerste overtuigende bolbliksems

Bolbliksems ontstaan doordat blikseminslag in de bodem silicium laat verdampen. De afkoelende damp condenseert tot een aerosol die zich samentrekt tot een bol, en de reactie met zuurstof uit de lucht zorgt voor de hitte en de lichteffecten. Dat beweert althans een onderzoeksteam van de universiteit van Pernambuco (Brazilië) dat dit proces kunstmatig heeft weten op te wekken.

De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in Physical Review Letters.Voor zover bekend is het voor het eerst dat iemand er in slaagt om in het lab een vuurbal te maken die enigszins lijkt op een echte bolbliksem.

In de natuur ontstaan bolbliksems soms tijdens onweer. Het zijn rondvliegende vuurballen, iets groter dan een tennisbal, die soms minutenlang blijven bestaan. Hoe ze kunnen ontstaan is nog altijd een raadsel. Eén theorie zegt dat het gasplasma’s zijn waarin kernfusie optreedt. In de jaren tachtig probeerde de Nederlandse uitvinder Geert Dijkhuis het verschijnsel na te bootsen in de hoop dat het een onuitputtelijke energiebron zou zijn. Zijn bedrijf Convectron schijnt echter nooit een bolbliksem te hebben geproduceerd, al brandde het wel grote hoeveelheden geld van investeerders op.

De siliciumtheorie is bedacht door onderzoekers uit Nieuw-Zeeland. De Brazilianen besloten hem uit te testen door een dunne silicium-‘wafer’ tussen twee elektrodes te plaatsen en er een stroom van 140 ampère doorheen te sturen. Op dat moment trokken ze de elektrodes langzaam weg zodat een vlamboog ontstond en het silicium verdampte. Soms ontstonden dan inderdaad vuurballen ter grootte van een pingpongbal die maximaal 8 seconden bleven bestaan.

Aan de hand van de kleur wordt de temperatuur van de ballen geschat op ongeveer 2000 graden. Ze waren in staat om kunststof te smelten en een gat in de spijkerbroek van een van de onderzoekers te branden.

De Brazilianen proberen nu de chemie van het verschijnsel te achterhalen. Ook onderzoeken ze of het lukt met andere stoffen dan silicium.

bron: NewScientist.com