In Apeldoorn heeft Owens Corning een nieuwe productielijn voor glasvezelvlies in gebruik genomen.

Glasvezelvlies (‘veil’ in het Engels) is een zeer dunne mat van ongeordende glasvezels, die bij elkaar worden gehouden door een bindmiddel. Het gewicht bedraagt enkele tientallen grammen per vierkante meter, afhankelijk van de samenstelling. De sterkte is niet zo groot als die van geweven glasvezelmatten, maar het materiaal is wel erg vormvast. Daarnaast is het vlamwerend en geluiddempend.

Glasvezelvlies wordt vooral toegepast als vervanging van bestaande materialen. ‘Transforming markets’, zo luidt het devies. Zelf maakt Owens Corning er visitekaartjes van maar de grootste afnemers zijn producenten van vinyl-vloerbedekking, zoals Forbo. Zij gebruiken het vlies als onderlaag, in plaats van viltmatten. Ook plafondplaten en dakbedekkingsmaterialen danken hun stevigheid vaak aan een laagje glasvezelvlies. Het materiaal wordt tevens verwerkt in vormdelen voor de automobielindustrie, en als oppervlakteafwerking voor composieten die inwendig met geweven glasvezelmatten zijn versterkt.

Er lopen zelfs proeven met glasvezelvlies als behang. De hiervoor gebruikte kwaliteit heeft de oppervlaktestructuur van pleisterwerk, maar de verf trekt er niet in en dus heb je veel minder nodig om een dekkende laag te krijgen. Eén of hooguit twee keer er overheen met de roller zou voldoende moeten zijn.

Flexibel.

De uitbreiding in Apeldoorn, die dertig miljoen euro heeft gekost, is speciaal bestemd voor dit soort nieuwe, hoogwaardige toepassingen. Dat blijkt uit de keuze voor een drie meter brede lijn (de ‘oude’ lijn is vier meter, ideaal voor kamerbreed vinyl maar te veel voor andere toepassingen) maar vooral uit de flexibiliteit van het proces. Zonder de installatie geheel te hoeven ombouwen kan men een paar honderd verschillende kwaliteiten maken. Er wordt geproduceerd in runs van minimaal een paar uur en maximaal drie dagen; de overgang van het ene product op het andere kost gemiddeld een half uur. De totale capaciteit ligt rond de tweehonderd miljoen vierkante meter per jaar.

Het productieproces start met het vermengen van glasvezels met een tijdelijke binder op waterbasis. Het mengsel wordt verspreid over een lopende band, die door een droogsectie loopt. De mat die van de band komt is net stevig genoeg om over een serie rollen te worden geleid, waar hij wordt geïmpregneerd met het definitieve bindmiddel. Vervolgens zweeft de mat letterlijk door een tweede droogsectie, gedragen door warme lucht die er van onderen tegenaan wordt geblazen. Na visuele inspectie wordt de mat opgevangen op een rol, in lengtes van een paar kilometer.

De ‘grades’ verschillen van elkaar qua dikte, maar vooral qua bindmiddel. In principe kan vrijwel alles worden gebruikt wat oplost in water en plakkerig is. Voorbeelden zijn acrylaatlatex en polyvinylalcohol (PVA). De samenstelling hangt sterk af van de beoogde toepassing, en wordt dan ook in nauwe samenspraak met de klanten bepaald. Zo moet het bindmiddel niet alleen compatibel zijn met de laag die er overheen gaat, maar die laag moet ook precies diep genoeg in het vlies kunnen doordringen. Dat betekent tevens dat de dikte van het vlies binnen nauwe grenzen moet worden gehouden: een kleine afwijking en je kunt de hele rol afkeuren.

Asbestclaims

De nieuwe productielijn past in een Europees investeringsprogramma, waar Owens Corning de afgelopen twee jaar al meer dan honderd miljoen dollar in heeft gestoken. Des te wonderlijker is het om te horen dat de Ameri­kaanse activiteiten van het concern al drie jaar onder ‘chapter 11’ van de faillissementwetgeving vallen. Dat heeft alles te maken met het feit dat Owens Corning ooit heeft gehandeld in asbestisolatie voor pijpleidingen. Het leidde tot in totaal 460.000 claims van advocaten, die al dan niet vermeende asbestslachtoffers vertegenwoordigen. Om niet geheel te worden uitgekleed heeft het concern de chapter 11-status aangevraagd. Momenteel is de zaak onder de rechter. Waarschijnlijk komt er een regeling uit waarbij het op zich gezonde concern een ‘schone’ herstart kan maken.