Peter Boogaard, eigenaar van Industrial Lab Automation en als consultant gepokt en gemazeld in de markt van laboratoriumautomatisering, begint met een nuance wanneer gevraagd naar de belangrijkste technische ontwikkelingen. ‘Het is een nogal conservatieve markt. Liefst veranderen we niets in het lab als we het hebben over software en IT-infrastructuur, terwijl we thuis wel alles uitproberen en vaak openstaan voor verandering.’

Hype

Het valt Boogaard op dat er vaak reactief naar algemene trends wordt gekeken. ‘Praat iedereen over data-integriteit, dan is dit vanuit het niets ineens prioriteit nummer één. Een jaar later kan dat volledig weggezakt zijn en is er weer een nieuwe hype.’

Toch kan Boogaard wel wat trends noemen, verwijzend naar analyses van IQPC Smartlab Exchange 2019. Volgens die conferentie over ICT in het lab stabiliseert LIMS (laboratory information management system) en groeit de belangstelling voor cloud-toepassingen en systeemintegratie. Die laatste – koppeling van verschillende instrumenten en softwareapplicaties, zodat het voor de gebruiker lijkt alsof het met één intuïtief systeem werkt – noemen eindgebruikers, samen met automatisering en datastandaardisatie, het vaakst als investeringsdoel voor 2019.

Een eigen cloud geeft de instelling meer controle

Boogaard denkt dat dataveiligheid en privacy de komende tijd sterk in de belangstelling blijven staan, ook vanwege de nieuwe AVG-wetgeving. Vooral technologieën voor toegangsbeperking en -autorisatie zijn aan snelle ontwikkelingen onderhevig, met een oude bekende als grootste speler. ‘Microsoft is buiten het oog van het grote publiek echt een drijvende kracht achter identity management’, zegt hij.

Dataveiligheid

Kwesties rond dataveiligheid en privacy spelen met name in zorginstellingen, stelt Boogaard. ‘Mensen hebben het recht hun digitale medische data in te zien, ook als ze niet ziek zijn. Die data moet dus tegelijkertijd beperkt, makkelijk en goed beveiligd toegankelijk zijn. Het verklaart de opkomst van de distributed cloud, waarbij ziekenhuizen en zorginstellingen hun data op eigen servers zetten.’

Een eigen cloud geeft de instelling meer controle dan wanneer ze de data bij een grote provider als Google of Microsoft stalt, maar het verlegt de verantwoordelijkheden rond dataveiligheid en privacy nog meer naar de instellingen zelf. De patiënt moet erop kunnen vertrouwen dat zijn data veilig is, en dat kan alleen als de opslag aan strikte eisen voldoet. Opmerkelijk is dat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport tijdens het Data Driven Health Lab Seminar aan het Erasmus MC in december expliciet ‘vertrouwen’ als hoogste prioriteit aangaf.

FAIR

Het past binnen het acroniem FAIR: data moet tegenwoordig findable, accessable, interoperable en reusable zijn. Boogaard: ‘Dit concept is in 2015 gelanceerd in Nature en is sindsdien sterk in opkomst in de hele laboratoriummarkt, van de gezondheidszorg tot wetenschappelijk onderzoek. Steeds meer bedrijven, leveranciers en instanties gebruiken de FAIR-mindset.’

In het kielzog van FAIR wordt de roep om datastandaardisatie steeds sterker. Boogaard schetst een praktijkvoorbeeld: ‘Stel, je hebt twee grote spelers voor een genetische test, met elk hun eigen meettechnologie. Maar een wetenschapper moet alle gegenereerde data op een eenduidige manier kunnen analyseren, ook om daarna resultaten goed te kunnen vergelijken, platform- en tijdsonafhankelijk. Niets is zo frustrerend als data moeten converteren die je al hebt.’