In de VS is de eerste kunstmatige nier gekweekt waar echt urine uit komt. Echt goed werken doet hij nog niet maar het begin is er, schrijven onderzoekers van Massachusetts General Hospital in Nature Medicine.

Helemaal kunstmatig is de nier niet. De makers gingen uit van een donornier uit een dode rat. Daar spoelden ze eerst met natriumdodecylsulfaatoplossing alle levende cellen uit. Wat dan overblijft is de extracellulaire matrix, zeg maar het leidingwerk dat voornamelijk bestaat uit collageen.

Vervolgens bekleed je de bloedvaten met ‘nieuwe’ endotheelcellen (in dit geval uit een menselijke navelstreng) die je via de bloedtoevoer naar binnen pompt. Aan het andere eind, via de urine-afvoer dus, pomp je niercellen (uit een rattenembryo) naar binnen. In een bioreactor broed je het resultaat vervolgens als het ware uit.

Na een aantal dagen bleken de cellen inderdaad te doen wat ze moesten doen. Uiteindelijk produceerde de nagebouwde nier in vitro 23 procent van het urinevolume van een gemiddelde rattennier. Na implantatie in een nog levende rat, op de plek van een van zijn eigen nieren, viel de effectiviteit terug tot 5 procent van die van een normale nier maar een béétje werken deed het knutselwerk nog wel.

Het einddoel is om op deze manier vervangende nieren voor mensen te kweken, waarbij je kweekjes van hun eigen cellen gebruikt om de boel in te zaaien. Zo wordt de kans op afstotingseacties minimaal. Gesuggereerd wordt dat je voor het leidingwerk een willekeurige nier kunt leegspoelen, en dat je dus niet meer op een ‘passende’ nier hoeft te wachten.

Uiteraard behoeft de praktische uitvoering nog enige verbetering, maar de bedenkers wijzen er wel op dat natuurlijke nieren enigszins overgedimensioneerd zijn en je maar 15 procent van hun capaciteit nodig hebt om iemand van de dialyse af te helpen.

bron: BBC News, Massachusetts General Hospital, Nature Medicine