21 miljoen voor rattensysteembiologisch onderzoek

De Europese Commissie heeft haar goedkeuring verleend aan ’s werelds eerste grootschalige onderzoeksprogramma naar de (systeem)biologie van de laboratoriumrat. Voor EURATRANS (‘European large-scale functional genomics in the rat for translational research’) is 21 miljoen euro gereserveerd, waarvan Brussel de helft betaalt en de deelnemende instituten (waaronder de KNAW en de Rijksuniversiteit Groningen) de rest. Ook Amerikaanse en Japanse labs zijn bij het project betrokken.

Volgens coördinator Norbert Hübner (Max-Delbrück-Centrum für molekulare Medizin, Berlijn) moet het project zorgen dat de rattengenetica de huidige achterstand van vele jaren op de muizengenetica een beetje inloopt.

Ratten waren ooit veel populairder in het lab dan nu. Biologisch lijken ze spreken op mensen. Het probleem was alleen dat het bijzonder lastig is om een rat genetisch te modificeren. Bij muizen gaat dat juist heel erg gemakkelijk. Sinds de opkomst van de genetica heeft de labmuis daarom de labrat bijna volledig uit het lab verdrongen.

Dat muizen in kleinere hokjes passen dan ratten, en dat ze zich sneller voortplanten, speelt uiteraard ook mee.

Blijft het feit dat muizen genetisch veel verder van de mens af staan dan ratten, en dat er steeds grotere twijfels rijzen over de representativiteit van muismodellen voor de menselijke biologie. Bovendien zijn recent een paar technieken gepubliceerd die de productie van genetisch gemodificeerde ‘knock out-ratten’ wél haalbaar lijken te maken. Vandaar dat men brood ziet in een poging tot herintroductie van de labrat.

EURATRANS gaat om te beginnen het genoom van zo veel mogelijk verschillende labrattenstammen in kaart brengen. Daarnaast gaat men gegevens over genetische expressie, proteomics en metabolomics van de rat verzamelen. Aan de hand van nog te kweken knock out-ratten moeten de gevonden systeembiologische netwerken vervolgens worden gevalideerd.

bron: naturenews