Het is eindelijk bekend waar de voorlopercellen van niercellen (nefronen) zitten in volwassen zebravissen, zo melden wetenschappers van Brigham and Women’s Hospital, Massachusetts General Hospital en University of Pittsburgh. Deze cellen zijn transplanteerbaar en vernieuwen de aangetaste nierlichaampjes.

Het is al langer bekend dat vissen, met name de zebravissen, gedurende hun volwassen leven hun nieren kunnen vernieuwen; een eigenschap waar zoogdieren zoals de mens jaloers op zijn. Maar het is voor het eerst dat de verantwoordelijke cellen zijn gekarakteriseerd en met succes zijn getransplanteerd naar andere zebravissen.

Voor de studie, gepubliceerd in Nature, kregen de zebravisjes het nefrotoxische middel gentamicine toegediend dat alle nefronen in de visjes kapot maakte. Na een aantal dagen zagen de onderzoekers voorlopers van nefronen ontstaan. Deze werden geïsoleerd en naar de kapotte nieren van andere zebravissen getransplanteerd waar ze uitgroeiden tot nieuwe volwassen nefronlichaampjes.

De nier van een mens heeft vele miljoenen van deze niereenheden die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de zuivering van het bloed. Het bloedplasma wordt door de lichaampjes geperst en opgevangen binnen in de nefronen, waarna ongewenste stoffen uit het plasma gefiltreerd worden en met de urine het lichaam verlaten. Zonder deze eenheden is er geen nierfunctie.

Zoogdieren zijn in hun volwassen leven niet in staat om nieuwe nefronen aan te maken. Als deze sneuvelen dan gaat de nierfunctie verloren. Tot de Tweede Wereldoorlog was dit fataal voor de mens. Door de uitvinding van de nierdialyse, door de Nederlander Willem Kolff, kan de mens een aantal jaar zonder eigen nieren overleven. Nog beter is de mogelijkheid van niertransplantatie. Maar door het enorme tekort aan organen en het gevaar van afstoting, zoekt men al jaren naar de mogelijkheid om met stamcellen eigen nierweefsel te kweken.

Met deze ontdekking hopen onderzoekers ook nierstamcellen in zoogdieren te vinden.

Als deze er zijn, zullen ze óf in de slaapmodus staan óf geblokkeerd worden, aldus hoofdonderzoeker Cuong Q. Diep. Aan de hand van nierstamcellen van zebravissen wil men onderzoeken waarom deze wel in een volwassen organisme werken. Deze kennis kan van pas komen als ze bij de mens ooit nierstamcellen vinden, maar die niet aan de praat krijgen.

Bron: Nature