In Denemarken zijn kristallijne organokobaltcomplexen bedacht waarin je grote hoeveelheden zuurstof kunt opslaan. Eén lepel is genoeg om een hele kamer leeg te zuigen, juicht een persbericht.

Hoe groot het lepeltje is, of de kamer, staat er helaas niet bij. In hetzelfde persbericht claimt laatste auteur Christine McKenzie trouwens ook dat je er driemaal zo veel zuurstof in kwijt kunt als in een gascilinder met gelijke inhoud, én dat je de zuurstofconcentratie in de lucht een factor 160 mee kunt concentreren - helemaal consequent is het verhaal dus niet.

Het onlangs in Chemical Science beschreven spul is intussen wel apart. Anders dan de meeste gas slurpende organometaalverbindingen lijkt het nu eens géén metal organic framework (MOF) te zijn. Het wordt omschreven als [((bpbp)Co₂^II(NO₃))₂(NH₂bdc)](NO₃)₂·2H₂O, waarbij bpbp^- de afkorting is voor 2,6-bis(N,N-bis(2-pyridylmethyl)aminomethyl)-4-tert-butylfenolato, en NH₂bdc^2- staat voor 2-amino-1,4-benzenedicarboxylato. Als tegenion kun je in plaats van NO₃^- ook ClO₄^-, PF₆^-, BF₄^- of CF₃SO₃^- nemen.

Röntgendiffractie laat zien dat O₂ er chemisch mee reageert. Het vervangt de twee NO₃^-’s, die tegen het kobaltion aan zitten. Ook het kristalwater is bij het mechanisme betrokken. In totaal worden per molecuul vier covalente bindingen worden verbroken en vier nieuwe gevormd, waarbij in feite een ander kristal ontstaat.

Bij kamertemperatuur gaat dat zo enthousiast dat het kristal merkbaar de zuurstof uit de omgeving zuigt. Het proces is echter wel reversibel: bij verhoogde temperatuur, of heel lage omgevingsdruk, komt die zuurstof er vanzelf weer uit.

McKenzie denkt onder meer aan een zuurstofvoorziening voor duikers: een handvol kristallen moet voldoende zuurstof uit het gemiddelde water kunnen zuigen om een mens te laten ademen.

bron: University of Southern Denmark