Veel thiolen en aanverwante zwavelverbindingen zijn pas goed te ruiken als ze eerst een koper-ion hebben gecomplexeerd. Dat geldt in elk geval voor muizen maar waarschijnlijk ook voor mensen, zo blijkt uit een publicatie in PNAS.

Dat het zo werkt werd al veel langer vermoed. Over het algemeen ruiken geurstoffen waar een metaalion in zit, heftiger dan stoffen zonder zo’n metaalion. En zvavelverbindingen plegen héél heftig te stinken. Aangezien ze van zichzelf geen metaalion bij zich hebben moeten ze er in de neus eentje voor zichzelf organiseren, zo was de hypothese.

Hiroaki Matsunami ( Duke University Medical Center) heeft nu experimenteel bewezen dat het voor minstens één zwavelverbinding echt zo werkt.

De verbinding is CH₃SCH₂SH oftewel methylthiomethaanthiol, afgekort MTMT. Mannetjesmuizen scheiden deze stof af in hun urine wanneer ze klaar zijn om een vrouwtje te bevruchten, en vrouwtjes ruiken dat feilloos.

MTMT blijkt in te werken op een geurreceptor genaamd MOR244-3, maar alleen als ook Cu⁺-ionen aanwezig zijn. Vang je die koperionen weg met een chelator (Matsunami gebruikte tetraethyleenpentamine) dan doet MOR244-3 niets meer.

De onderzoekers vermoeden dat MTMT zelf ook als een soort chelator die koperionen bindt, en dat de combinatie precies op de actieve plek van MOR244-3 past. Daar zit een histidinebouwsteen (nummer 105 in de peptideketen), en bekend is dat histidine óók koper kan binden.

De volgende stap is om te kijken of dit bij mensen echt ook zo werkt.

bron: C&EN