(Nog) niet kankerverwekkend, wel ziekmakend (bij muizen)

Sommige formaten koolstofnanobuisjes veroorzaken in de longen van muizen ontstekingen die sterk lijken op wat je ziet bij blootstelling aan asbestvezels. Dat meldt Ken Donaldson (University of Edinburgh) op de website van Nature Nanotechnology.

Donaldson zegt met nadruk dat hij niet heeft waargenomen dat de nanobuisjes ook kanker veroorzaken. “We zijn nog ver van de conclusie dat een vorm van nanobuisjes mesothelioom veroorzaakt”, aldus de Schot tijdens een inderhaast ingelaste persconferentie.

Asbestvezels zijn berucht als veroorzakers van mesothelioom. Die vorm van longkanker treedt vaak pas een jaar of dertig na blootstelling op, maar dan is er ook vrijwel niets meer aan te doen. Het duurde erg lang voordat dat werd ontdekt, maar sindsdien is asbest in de hele Westerse wereld in de ban gedaan.

Donaldsons team heeft meerwandige nanobuisjes van verschillende lengtes geïnjecteerd in muizen. Ter vergelijking werden in andere muizen asbestvezels en platte koolstofsnippers geïnjecteerd. Er werd speciaal gekeken naar het effect op het mesothelium, de afscheiding tussen het lichaam en open ruimtes waar mesothelioom in kan ontstaan.

De kortste maten buisjes konden geen kwaad. De langere veroorzaakten ontstekingen en de vorming van littekenweefsel.

Volgens Donaldson komt dit doordat cellen geen goed mechanisme hebben om lange, stijve verontreinigingen op te ruimen. Als een vuiltje langer is dan 20 micrometer kan de cel zich niet meer ver genoeg oprekken om het in te sluiten en het te verwijderen. Donaldson denkt dat de cellen het wel proberen maar in de maximaal opgerekte toestand ’ bevriezen’. In die ‘hypergeactiveerde’ toestand zijn ze vatbaar voor ontstekingen of erger.

Volgens nano-goeroe Andrew Maynard (Woodrow Wilson International Center for Scholars, Washington DC) is het te vroeg om nanobuisjes helemaal af te serveren. “As a society, we cannot afford not to exploit this incredible material but neither can we afford to get it wrong - as we did with asbestos.”

Hij pleit wel voor actie van de overheid om boven water te krijgen wat de industrie precies met die nanobuisjes doet. Bekend is dat ze in sommige consumentenproducten zitten, maar niemand weet precies hoe wijdverbreid het gebruik al is.

bron: BBC News, naturenews