Het koelmiddel HFO-1234yf hoeft nog even niet te worden getest op konijnen. En het Europese chemicaliënagentschap ECHA is dus voor het eerst keihard teruggefloten door zijn eigen kamer van beroep, zo werd maandag duidelijk.

Het is tevens de eerste zaak waarin de kamer van beroep überhaupt tot een uitspraak kwam.

HFO-1234yf oftewel 2,3,3,3-tetrafluorpropeen is een paar jaar geleden gelanceerd als broeikasvriendelijk koelmiddel voor auto-airco’s. In het kader van de Europese stoffenrichtlijn Reach moest fabrikant Honeywell het verplicht laten uittesten op proefdieren. Ratten bleken er weinig last van te hebben. Maar voor de reproductietoxiciteitstest werden zwangere konijnen gebruikt, met het onverwachte resultaat dat de moederdieren het loodje legden.

Waarop ECHA eiste dat er een aanvullende test zou worden gedaan waarbij konijnen gedurende 90 dagen een lage dosis van het koelmiddel moesten inademen. Dit met het argument dat konijnen er kennelijk gevoeliger voor zijn dan ratten, en dat de waarden van proeven met alléén ratten dus dubieus is.

Trouwens, in de Reach-regels staat alleen dat er knaagdieren moeten worden gebruikt. Niet welke knaagdieren.

Honeywell pikte het niet, ging in beroep en kreeg bijval van zowel medeproducent DuPont als de European Coalition to End Animal Experiments. De zaak draaide vooral om het in Reach (artikel 25.1) vastgelegde principe dat proeven op gewervelde dieren een ‘last resort’ zijn, dus alleen mogen worden gedaan als je echt geen alternatieve test kunt bedenken.

Het hof van beroep komt nu tot de conclusie dat het best mogelijk is dat er niets anders opzit dan uittesten op konijnen, maar dat ECHA niet overtuigend kan bewijzen dat er voldoende serieus naar een alternatief is gezocht. Ook wordt het sowieso lastig om de testresultaten te interpreteren omdat konijnen eigenlijk nooit voor dit type duurproef worden gebruikt.

Slotconclusie: op zich is het belangrijk om uit te zoeken waar die zwangere konijnen nu precies aan doodgingen, maar de voorgestelde test is niet het juiste middel daartoe. ECHA moet haar huiswerk overdoen en Honeywell krijgt de proceskosten terug.

Het slechte nieuws voor Honeywell is dat HFO-1234yf inmiddels door een aantal autofabrikanten is afgeserveerd wegens brandgevaar, zodat alle moeite wellicht (bijna) voor niets is geweest.

bron: ECHA