Economische groei remt zichzelf af door mensen in de stress te jagen

De Nederlandse kenniseconomie pleegt roofbouw op de geestelijke gezondheid van haar werknemers. Dat valt op te maken uit het rapport ‘Mental Capital’ van de Commissie van Overleg Sectorraden voor Onderzoek en Ontwikkeling (COS).

Het rapport suggereert dat het economische beleid in Nederland te eenzijdig is gericht op groei. Daardoor worden steeds hogere eisen gesteld aan werknemers, die almaar flexibeler, innovatiever en participatiever moeten worden om de productiviteitscijfers verder op te jagen. En de beleidsmakers vragen zich te weinig af, in hoeverre mensen dat nog bij kunnen houden.

“Hoe kunnen we van ‘groei’ spreken als 1 op de 4 Nederlanders zich dagelijks ‘aanzienlijk tot zeer gestrest’ voelt. En als 1 op de 10 Nederlanders depressief is?”, zo vragen de opstellers zich af.

Ze signaleren dat stress en werkdruk nu al goed zijn voor 29% van het ziekteverzuim en een derde van de arbeidsongeschiktheid. Naast het absenteïsme neemt ook het presenteïsme toe: mensen zitten wél op hun werk maar presteren niets meer. En er zijn aanwijzingen dat productiviteit in de praktijk recht evenredig is met het aantal pogingen tot zelfdoding.

Volgens het rapport zou de overheid veel meer moeten investeren in preventie van geestelijke problemen, in voorlichting en in het signaleren van problemen in een vroeg stadium. Er wordt op gewezen dat geestelijke gezondheid des te belangrijker is in een kenniseconomie, waar tachtig procent van de mensen in de dienstensector werkt.

De opstellers zien wel het gevaar dat de geestelijke gezondheid straks ook nog wordt omgerekend naar economische waarde en dat Nederland per saldo nóg ongelukkiger wordt van dit rapport. Maar ze zeggen dit risico te willen accepteren omdat er anders helemaal geen onderzoek naar wordt gedaan.

“Het is tijd dat de economische wetenschap een kosten-baten analyse maakt van de toepassing van haar eigen logica. Dat is misschien wel de echte paradox van het rapport”, zo luidt de slotconclusie.

bron: ScienceGuide