Verborgen aandoeningen zijn zichtbaar te maken met een synthetisch fluorescent eiwit dat zich bindt aan beschadigd collageen. Het werkt zowel bij kanker als bij artritis, melden onderzoekers van Johns Hopkins University in PNAS.

In eerste instantie denken ze vooral aan diagnostische toepassing, maar in principe moet je de techniek ook kunnen gebruiken voor gerichtegeneesmiddeltoediening.

Het idee is dat aandoeningen, die gepaard gaan met wildgroei, het omringende collageen (ook een eiwit) een merkbare moleculaire opdonder geven. ‘We zoeken niet naar de inbrekers maar naar het achtergelaten bewijs op de plaats delict’, legt laatste auteur Michael Yu uit.

De detectiemethode maakt gebruik van de natuurlijke neiging van collageenketens om driedubbele spiralen te vormen. De synthetische eiwitten worden ‘collagen mimetic peptides’ genoemd, afgekort CMP’s. In feite zijn het hele korte nep-collageenketentjes. Je dient ze toe via injectie in de bloedbaan. Komen ze gedenatureerde (dus los rondzwierende) collageenketens tegen, dan vormen ze dáármee hun spiralen. Daarna komen ze niet meer van hun plek.

Dankzij een fluorescerende groep, die je er van tevoren aan hebt bevestigd, kun je zichtbaar maken waar de CMP’s zich hebben opgehoopt. Op de plekken die het meeste licht geven, is een overmaat aan beschadigd collageen aanwezig en moet er dus ‘iets’ aan de hand zijn.

Bovenstaande video laat zien dat er ook nog nanodeeltjes aan te pas komen, maar helaas wordt niet uitgelegd wat daarvan de functie is.

Een complicatie is dat de CMP’s de neiging hebben om ook onderling van die spiralen te vormen, waarna het collageen er niet mee aan te pas komt. Om dat effect zo veel mogelijk te onderdrukken, bwqaren de Amerikanen hun CMP’s in een soort moleculaire kooi. Die kooi laten ze dan op het allerlaatste moment, valk voor de injectie, uit elkaar vallen door hem met uv-licht te bestralen.

Yu en collega’s hebben het met succes uitgeprobeerd bij muizen met prostaat- en pancreastumoren, die normaal gesproken moeilijk waarneembaar zijn van buitenaf. Ook een muismodel voor het syndroom van Marfan gaf extra fluorescentie in de botten te zien.

bron: Johns Hopkins