Menselijk genoom bevat 10.402 keer dezelfde verborgen schakelaar

Delen van het menselijk DNA, die geen genen bevatten, bevatten wél de schakelaars die naburige genen aan en uit zetten. Onderzoekers van de Stanford University School of Medicine en de University of California (Santa Cruz) denken deze rol van het zogeheten junk-DNA voor het eerst echt te kunnen bewijzen, zo schrijven ze in PNAS.

Volgens onderzoeker Gill Bejerano is ‘regulatory jungle’ inmiddels een passender benaming voor junk-DNA dan ‘gene desert’, zoals het vroeger werd genoemd.

De ontdekking van Bejerano en collega David Haussler bestaat eruit dat een bepaalde sequentie minstens 10.402 keer in vrijwel ongewijzigde vorm terugkomt in het menselijk DNA. In de meeste gevallen blijkt hij in de buurt te zitten van genen die een belangrijke rol spelen in de eerste paar weken na de conceptie, wanneer een embryo

Bij deze fragmenten gaat het bovendien om zogeheten transposons. Dat zijn stukjes DNA die zichzelf zelfstandig kunnen dupliceren om daarna een willekeurig ander plekje in het genoom op te zoeken.

De onderzoekers vermoeden nu dat het lot van een transposon afhangt van de plek waar het toevallig landt. Doet het daar niets, dan kan het ongestoord muteren tot het onherkenbaar is. Maar verandert het de expressie van een nabijgelegen gen en wordt het embryo daar beter van, dan lopen verdere mutaties evolutionair dood en blijft het transposon ongewijzigd bestaan.

Het zou dus tevens betekenen dat transposons een belangrijke motor zijn voor evolutionaire veranderingen.

bron: Stanford