Wild plan voor vloeibare telescoop op de maan

Canadese onderzoekers hebben een manier gevonden om een laagje zilver aan te brengen op het oppervlak van een ionische vloeistof, zo schrijven ze in Nature. Uiteindelijk hopen ze deze techniek te gebruiken om tegen lage kosten een enorme infraroodtelescooop te kunnen bouwen op de Maan.

Ionische vloeistoffen zijn organische zouten, die vloeibaar zijn bij omgevingstemperatuur. Omdat het zouten zijn verdampen ze (vrijwel) niet, zelfs niet in het vacuüm dat heerst op het maanoppervlak.

Onderzoeker Ermanno Borra (Université Laval, Quebec) ging uit van 1-ethyl-3-methylimidazoliumethylsulfaat ([emim][EtOSO₃]), een hydrofiele ionische vloeistof die commercieel verkrijgbaar is. Het coaten gebeurde met vacuümverdampingstechnieken die wel vaker voor het maken van spiegels worden gebruikt.

De gecoate vloeistof kan dienen als primaire spiegel voor een telescoop. Daartoe hoef je hem alleen maar in een grote ronde bak te doen, die met hoge snelheid ronddraait. Het reflecterende oppervlak neemt dan vanzelf een perfecte paraboloïde vorm aan. Uiteraard is dit veel goedkoper dan wanneer je de lens moet slijpen en hem ook nog per raket naar de Maan moet verzenden.

Op Aarde zijn een paar van zulke ‘liquid mirror telescopes’ gebouwd. Als vloeistof werd daarbij kwik gebruikt. In een vacuüm verdampt die stof echter veel te snel.

Voor de Maa denken de onderzoekers aan een spiegel me een diameter van 20 tot 100 meter. Er zal een andere ioische vloeistof voor moeten worden gevonden: [emim][EtOSO₃] stolt namelijk bij 175 K terwijl je voor infraroodtoepassingen beneden de 130 K moet kunnen gaan. Maar Borra stelt dat er minstens een miljoen verschillende ionische vloeistoffen bestaan, zelfs een biljoen als je de ternaire systemen meetelt, en dat daar vast wel iets bruikbaars tussen zit.

Volgens Borra zal de telescoop vast wel een keer worden gebouwd, “zodra de mens terug is op de Maan.”

bron: news@nature