Cytotoxinenvrije staafjes als wapen tegen tumoren

In een ionische vloeistof kun je nano-goudstaafjes kweken zonder dat je cytotoxische hulpstoffen nodig hebt. Die ‘schone’ goudstaafjes kun je vervolgens inzetten tegen tumoren, zo melden Amerikaanse en Duitse onderzoekers op de website van Angewandte Chemie.

Tot nu toe probeerde men dergelijke staafjes te kweken door goud te laten uitkristalliseren in een waterige oplossing. Met oppervlakte-actieve stoffen werd daarbij de kistallisatie in één richting geleid. Probleem was daarbij dat die surfactanten (bijvoorbeeld cetyltrimethylammoniumbromide) wél cytotoxisch zijn, hetgeen biomedische toepassingen nogal in de weg staat.

Onderzoekers van Carnegie Mellon University (VS) en de RWTH in Aken zijn nu op het idee gekomen om een ionische vloeistof als oplosmiddel te gebruiken in plaats van water. Een ionische vloeistof is een organisch zout dat smelt beneden de honderd graden Celsius.

In dit geval gebruikten de onderzoekers een zout met als kation een imidazolium-verbinding. Deze kationen, opgebouwd rond een stikstofhoudende vijfring, blijken onder bepaalde omstandigheden eveneens de kristalgroei van goud te kunnen stabiliseren. Voeg je bolvormige nanogoudkristalletjes toe aan een ionische oplossing met goudionen, zilverionen en asorbinezuur als (zwakke) reductor, dan blijken de bolletjes uit te groeien tot staafjes. Ze blijven er wel een beetje uitzien als kikkervisjes: de kiem blijft iets dikker dan het aangegroeide stuk.

Zulke nanostaafjes hebben de eigenschap dat ze licht uit het nabije infraroodgebied zeer sterk absorberen, en daarbij flink opwarmen.Het idee is nu om kankerpatiënten zulke staafjes toe te dienen, voorzien van een functionele groep die zich specifiek aan tumoren bindt. Zet je er daarna een NIR-bundel op, dan zou de hitte de tumorcellen moeten slopen.

bron: Wiley-Blackwell