UV-licht laat CO-ijs veel sneller verdampen dan gedacht

Onder invloed van ultraviolet licht verdampt koostofmonoxide-ijs op interstellaire stofdeeltjes veel gemakkelijker dan emn tot nu toe dacht. Dat blijkt uit experimenten in het lab voor astrofysica aan de Leidse Sterrewacht. Promovenda Karin Öberg publiceert er bnnenkort over in Astrophysical Journal Letters.

Öberg beschoot in een speciale ultrahoogvacuümopstelling CO-ijs met UV-fotonen. Volgens de bestaande astrochemische modellen zouden er gemiddeld ruim 100.000 van die fotonen nodig moeten zijn om één CO-molecuul te laten verdampen. Maar in de praktijk blijkt de efficiëntie een kleine honderd keer hoger te liggen. Dit verhaal blijkt alleen op te gaan voor CO, en bijvoorbeeld niet voor stikstof.

De proeven verklaren hoe het kan dat er in de interstellaire ruimte vrij veel gasvormig CO voorkomt. Eigenlijk zou je verwachten dat bij de heersende temperatuur van 260 graden onder nul vrijwel alles op de aanwezige stofdeeltjes vastvriest, op waterstof en edelgassen na.

Het houdt tevens in dat de chemische evolutie rond jonge sterren anders moet verlopen dan gedacht. CO is een van de uitgangsstoffen voor de vorming van organische moleculen, die uiteindelijk kunnen uitmonden in het ontstaan van leven.

Het hoofd van het Leidse lab, Harold Linnartz, vat het als volgt samen: “Het feit dat wij op aarde rondlopen, zou wel eens het gevolg kunnen zijn van een toevallige overlap van de energie van de ruimtestraling en de absorptie-eigenschappen van CO.”

bron: Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie