Rechtsdraaiende aminozuren en een standaard ontstekingsremmer leveren samen een supramoleculaire hydrogel op die gewrichtspijn verlicht met een minimum aan bijwerkingen. Het recept verscheen zojuist in het Journal of the American Chemical Society.

De onderzoekers van Brandeis University die het smeersel hebben bedacht, denken dat het vooral goed nieuws is voor reumapatiënten die hun pijnstillers nu nog via de mond innemen en daarbij een zware aanslag op hun spijsverteringsorganen en hun nieren doen.

Als ontstekingsremmer gebruiken ze naproxen, een nonsteroïdale verbinding (NSAID) die beter bekend is onder de naam Aleve. Aan dat molecuul zit een carboxylzuurgroep, waar je een aminozuurketen aan kunt koppelen. En als dat een kort ketentje is dat bestaat uit twee keer fenylalanine met nog een of twee andere bouwstenen er achteraan, dan blijkt de combinatie zichzelf te assembleren tot een bruikbare gel. Via die laatste bouwstenen kun je de eigenschappen instellen.

Of je daarbij links- of rechtsdraaiende aminozuren gebruikt maakt voor de gel niet uit. Maar de rechtsdraaiende (officieel: d-aminozuren) hebben het voordeel dat ze lichaamsvreemd zijn en dat het lichaam dus ook niet goed in staat is om ze af te breken. Na het aanbrengen blijft de gel dus veel langer heel, en komt de naproxen maar heel langzaam vrij.

Proefjes in vitro suggereren dat de gel nog een extra voordeel heeft. De naproxen lijkt er selectiever door te binden aan cyclooxygenase-2 (COX-2), het eigenlijke doeleiwit. Veel bijwerkingen ontstaan doordat NSAID’s ook aan het verwante COX-1 binden, en dat lijkt nu veel minder te gebeuren. Hoe het komt snappen de onderzoekers zelf nog niet, maar ze zijn wel benieuwd of je op deze manier ook andere geneesmiddelen kunt verbeteren.

bron: C&EN, JACS