In Utrecht is een simpele manier bedacht om een dubbele helix op nanoschaal te maken. Niet met DNA maar met harde bolletjes in een organisch buisje, blijkt uit een publicatie in Angewandte Chemie.

De redactie vindt het zelf zo bijzonder dat het spreekt van een very important paper, of VIP in Angewandte-jargon.

Samen met Lingxiang Jiang van Peking University stelde Julius de Folter, promovendus binnen het Debye-instituut, een mengsel samen van beta-cyclodextrine en natriumdodecylsulfaat. Daar mengden ze colloïdale deeltjes door, in de praktijk dus bolletjes van glas, ijzer of kunststof.

Bij verhoogde temperatuur mengt dit prima. Maar zodra je beneden de 37 graden Celsius komt, vormen de organische moleculen door zelfassemblage buisjes met een inwendige diameter van ongeveer 0,9 micrometer. Dat kon je chemisch gezien verwachten. Heel verrassend is echter dat de bolletjes er, nog steeds geheel vanzelf, in worden opgesloten.

Wat voor patroon de bolletjes dan vormen, hangt van hun diameter af. Zijn ze bijna net zo groot als de buisdiameter, dan liggen ze gewoon op een rij. Maar zijn ze iets meer dan half zo groot, dan krijg je een zigzagpatroon of met een beetje geluk een dubbele helix. Neem je ze nog iets kleiner, dan kun je zelfs een drievoudige helix krijgen.

Verwarm je de buisjes weer tot boven de 37 graden, lichaamstemperatuur dus, dan smelten ze weer. De Folter denkt een dergelijk systeem dan ook te kunnen gebruiken voor gecontroleerde medicijnafgifte.

Zijn begeleiders zien er voorlopig vooral een modelsysteem in om de natuurlijke vorming van dubbele helices mee te bestuderen.

bron: UU, Angewandte Chemie