Assemblageproces virusmantel in beeld

Dankzij cryoelectrontomografie hebben onderzoekers van het EMBL in Heidelberg de beste beelden tot nu toe weten te maken van de vorming van hiv-virusdeeltjes in een menselijke cel. Mogelijk geeft dat houvast bij de ontwikkeling van nieuwe virusremmers, zo melden ze op de website van PNAS.

Cryoelectrontomografie is een techniek waarbij een (eiwit-)structuur zó snel in vloeibare stikstof wordt bevroren dat de vorm behouden blijft. Daarna maak je vanuit verschillende hoeken opnamen met een elektronenmicroscoop. Uit die beelden kan een computer dan weer een 3D-plaatje destilleren.

Hiv bestaat uit een RNA-molecuul dat is verpakt in een bolvormige mantel. Basismateriaal voor die mantel is een eiwit genaamd Gag, dat door de geïnfecteerde cel in grote hoeveelheden wordt aangemaakt.

De beelden uit Heidelberg laten zien wat er vervolgens gebeurt. De Gag-moleculen vormen hexameren die een klein beetje bol staan. Uit de hexameren ontstaat vervolgens vanzelf een raamwerk, dat een bolvorm aanneemt. Het RNA wordt in die bol opgesloten. De overgebleven gaten worden daarna door extra Gag-zeshoekjes opgevuld.

Het resultaat is een ‘onrijp’ hiv-virus dat nog geen nieuwe cellen kan infecteren. Het rijpingsproces bestaat er onder meer uit dat de Gag-ketens op vijf plekken worden doorgeknipt door een viraal protease.

bron: EMBL