Meng een viraal vaccin met suikerstroop, laat het uitdrogen op een filter, en het blijft zelfs in de tropen maandenlang goed zonder koeling. Om ze daarna te kunnen gebruiken hoeft er alleen een beetje water bij, zo melden onderzoekers uit Oxford University in het tijdschrift Science Translational Medicine.

Het zou betekenen dat je voor een vaccinatiecampagne geen koelkast met bijbehorende energievoorziening meer hoeft mee te slepen. Corresponding author Matt Cottingham kan zich al voorstellen dat afgelegen dorpen in Afrika straks worden ‘bediend’ door een verpleegster op de fiets met een rugzak vol spuitjes.

De stroop bestaat uit de suikers sucrose en trehalose. Laat je die bij kamertemperatuur langzaam uitdrogen op een glasvezelmembraan, dan vormt zich op de vezels een glasachtig suikerlaagje - de auteurs spreken zelf van ‘carbohydrate glass’. Een vaccin dat daarin zit opgesloten, blijkt ook bij verhoogde temperatuur niet of nauwelijks te degraderen.

Doe je er water bij, dan lossen de suikers meteen weer op en heb je gewoon weer een vloeibaar vaccin.

De auteurs hebben het uitgeprobeerd met twee recombinante virussen die als drager voor vaccins worden gebruikt: een adenovirus en een vaccinia-virus. Allebei bleven ze bij 45 graden Celsius minstens vier maanden goed, en bij 37 graden zeker een jaar.

Het idee is uitgewerkt in samenwerking met het bedrijf Nova Laboratories, dat ook al een eind is met de praktische uitvoering. Het filtertje met gedroogd vaccin wordt in een houder gemonteerd, die op een injectiespuit kan worden geschoven. De naald komt dan weer op die houder te zitten. Op het moment van injecteren wordt je vaccin dan in situ bereid.

bron: Wellcome Trust