Langs kunststof nanodraadjes kun je hersentumoren weglokken naar een plek waar je ze gemakkelijker kunt aanpakken. Het klinkt fantastisch maar bij proefdieren werkt het al heel redelijk, claimen onderzoekers van Georgia Tech in Nature Materials.

De Britse omroep BBC bedacht er prompt de term ‘tumour monorail’ voor.

Het werkt met name goed bij glioblastoma multiforme, het meest voorkomende en tevens meest agressieve type hersentumor. Bekend is dat deze tumoren zich uitzaaien door cellen af te scheiden die zich vervolgens verplaatsen langs bloedvaten en vezels van de witte stof in de hersenen.

Het idee was nu om deze ‘sporen’ na te bootsen in kunststof, en ze zó aantrekkelijk te maken dat de tumorcellen de échte witte stof links laten liggen. Dat blijkt te lukken met nanovezels van polycaprolacton (bereid via een elektrospinproces) die je achteraf coat met poly-L-lysine en laminine om ze nog wat meer op een basaal membraan te laten lijken.

Met deze vezels, al dan niet verwerkt tot een folie, vul je een buisje van polyurethaan dat je in de hersenen implanteert, met een uiteinde tegen de tumor aan. Het andere uiteinde laat je buiten de hersenschors uitsteken. Daar tegenaan plaats je een klont van een hydrogel die je modificeert met een zwaar cytotoxische stof, in dit geval cyclopamine. Glioblastoomcellen die daarin terecht komen, zijn er gegarandeerd geweest.

De auteurs hebben het eerst met succes uitgeprobeerd in een petrischaaltje, en vervolgens met ratten die ze eerst met glioblastoomcellen hadden behandeld - via hetzelfde gat als waarin later dat buisje kwam te zitten. Ze claimen dat de tumoren van die ratten na verloopvan tijd gemiddeld 93 procent kleiner waren dan bij ratten zonder buisje. Ze concluderen daaruit dat het echt de primaire tumor zelf is die zichzelf cel voor cel in dat buisje laat lokken, en géén geen extra geproduceerde cellen.

Als het ook bij mensen werkt zou dat een stuk beter zijn dan niets. Vaak zitten glioblastomen op plekken waar je ze niet weg kúnt snijden. Kun je er wel bij, dan hoeft er bij de operatie maar één cel achter te blijven om de tumor na korte tijd te laten terugkomen. En als je om die reden een beetje ruim snijdt, is de kans op een permanente hersenbeschadiging uiteraard levensgroot.

Hoe lang het duurt eer de onderzoekers dit ook daadwerkelijk bij een mens durven te proberen, is intussen niet duidelijk.

bron: Nature Materials, BBC News