Wilde rijst heeft er belang bij om de gemodificeerde genen van herbicideresistente rijst over te nemen, zelfs als er geen gif gesproeid wordt. Dat maakt de kans des te groter dat de wilde variant uitsterft, beweert de Chinese ecoloog Lu Baorong in het tijdschrift New Phytologist.

Tot nu toe werd vrij algemeen aangenomen dat een wilde plant in het beste geval niets opschiet met die gewijzigde genen, en er eerder door zal worden verzwakt. Dan kan het dus geen kwaad als er aan de rand van het rijstveld een wilde plant wordt bestoven door een gen-plant: de hybrides sterven vanzelf wel weer uit.

Maar voor zogeheten Roundup Ready-rijst van Monsanto gaat dat volgens de Chinezen niet op. Roundup oftewel glyfosaat doodt planten door het enzym EPSP synthase te blokkeren. Hierdoor stokt de productie van aromatische aminozuren, zoals tryptofaan. In de bijpassende Roundup Ready-planten is een gen uit een bacterie gezet, dat codeert voor een vorm van EPSP-synthase die ongevoelig is voor glyfosaat.

Of het oorspronkelijke EPSP-synthasegen er ook nog in zit is niet duidelijk.

Lu en collega’s hebben nu uitgeprobeerd wat er gebeurt als een plant meer EPSP synthase aanmaakt dan gebruikelijk. Ze modificeerden daartoe een ‘tamme’ rijstplant (niet van Monsanto, overigens) zodat het gen veel sterker tot expressie kwam. Vervolgens kruisten ze de gen-planten een paar keer met wilde verwanten.

Het idee was dat je op die manier ook een zekere mate van glyfosaatresistentie moest kunnen bereiken. Maar de resultaten waren vooral verrassend als er géén gif werd gesproeid. De hybride nakomelingen vertoonden dan consequent een snellere fotosynthese, en maakten niet alleen meer tryptofaan aan maar ook 48 tot 125 procent meer zaden. Tegenover de oorspronkelijke wilde rijst waren ze dus duidelijk in het voordeel.

Laat je deze modificatie lang genoeg voortwoekeren, dan bestaat dus de kans dat ze de oorspronkelijke wilde rijst helemaal wegdrukt.

Of de echte Roundup Ready-rijst hetzelfde effect heeft, lijkt Lu nog niet te hebben uitgeprobeerd. Het is wellicht een goed idee om dat toch maar eens te doen en aan de hand van de resultaten te checken of de regels rond gen-gewassen niet aan herziening toe zijn.

Wat er gebeurt als je Roundup Ready-rijst inzaait en vervolgens geen herbicide sproeit, is trouwens ook een leuke - zou iemand dát ooit hebben uitgetest?

bron: news@nature