In Australië is een bizar organo-metaal-metaalcomplex gesynthetiseerd dat zich laat gebruiken als ‘anorganisch Grignardreagens’. Dat opent de weg naar een hele reeks syntheses waar de chemie tot nu toe niet eens van durfde dromen, suggereert een publicatie in het Journal of the American Chemical Society.

Het hart van het complex bestaat uit een magnesium(II)ion en een ongeladen mangaankern (Mn(0) dus). Dat mangaan zit maar aan twee kanten vast; dat deze constructie stabiel is komt doordat ze wordt afgeschermd door twee amide-liganden die zo groot en ingewikkeld zijn dat de naamgeving op zich al een uitdaging is.

De diepblauwe curiositeit ontstond min of meer per ongeluk toen Cameron Jones (Monash University) en collega’s een complex met twee mangaankernen probeerden te maken.

Dat laatste lukte in tweede instantie wel. Het nieuwe complex blijkt een reactiviteit te vertonen die vergelijkbaar is met die van een zogeheten Grignardreagens. In de klassieke vorm, die in 1912 goed was voor een Nobelprijs, bevat zo’n reagens een magnesiumkern met daaraan een organische restgroep die aan een ander organisch molecuul kan worden overgedragen.

De ‘anorganische’ variant draagt het mangaan en het daaraan verbonden ligand over aan een ánder organometaalcomplex. Op die manier is het al gelukt om een paar unieke Mn(1)-Mn(1)- en Mn(2)-Cr(0)-complexen te maken, waarbij de lading van de afzonderlijke ionen duidelijk een kwestie is van welke helft het hardste zuigt. Het is waarschijnlijk voor het eerst dat iemand zo’n anorganisch Grignardreagens serieus aan de praat krijgt, al is het idee al zo’n veertig jaar oud.

De onderzoekers hebben er nog wat verder mee gespeeld en vermoeden dat het een nuttige reductor kan zijn voor diverse organische syntheses, al weten ze nog niet welke.

bron: C&EN, JACS